چالش بزرگ صنایع غذایی؛ مشتریان می‌خواهند بدانند فناوری غذا چگونه کار می‌کند

خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از فودنوگیتور گزارش می‌دهد:

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه فناوری‌های غذایی نظیر تولید محصولات لبنی بدون نیاز به دام و گوشت بدون کشتار که در برخی نقاط جهان به منوهای غذایی راه یافته‌اند، چالش‌های عمده‌ای در مسیر پذیرش عمومی این محصولات نوین وجود دارد. تحقیقات تازه نشان می‌دهد که ورود و سپس خروج بی‌سر و صدای این محصولات از بازار، و همچنین نیاز مبرم مصرف‌کنندگان به شفافیت بیشتر در مورد آن‌ها، موانع بزرگی را پیش روی نوآوران این صنعت قرار داده است.

چالش‌های جهانی پذیرش فناوری‌های نوین غذایی

بر اساس تحقیقات انحصاری لومینا اینتلیجنس که برای فودنوگیتور انجام شده است، بیش از سه چهارم مصرف‌کنندگان در سراسر جهان خواستار برچسب‌گذاری واضح‌تر برای مواد غذایی تولید شده با فناوری‌های جدید هستند. به همین میزان، اطلاعات شفاف‌تری درباره نحوه عملکرد این فناوری‌ها نیز از سوی آن‌ها تقاضا می‌شود. این مطالعه با بررسی ۹۵۰۰ مصرف‌کننده در ۱۳ کشور از جمله بریتانیا، آمریکا، چین، ژاپن، کره جنوبی، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، استرالیا، هند، مالزی و سنگاپور صورت گرفته است.

جالب اینجاست که عطش برای اطلاعات در همه کشورها یکسان نیست. کشورهای هند، مالزی و سنگاپور بیشترین تمایل را به برچسب‌گذاری شفاف‌تر دارند، در حالی که این خواسته در ژاپن و آلمان به طور قابل توجهی کمتر است.

مایکوپروتئین: ناشناخته و پر پتانسیل

با تمرکز بر فناوری‌های غذایی خاص، تصویری جامع‌تر به دست می‌آید. به عنوان مثال، “مایکوپروتئین” که بر پایه میسلیوم و از قارچ‌ها به دست می‌آید و به عنوان پروتئین تک‌یاخته‌ای شناخته می‌شود، توسط یکی از بزرگترین تولیدکنندگان جایگزین‌های گوشت، شرکت کوورن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، دو سوم مصرف‌کنندگان هرگز نام آن را نشنیده‌اند. ۴۰ درصد از مصرف‌کنندگان اعلام کرده‌اند که به دلیل فقدان اطلاعات کافی، تمایلی به امتحان مایکوپروتئین ندارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که با افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان در مورد مایکوپروتئین‌ها، تمایل آن‌ها به امتحان این محصول افزایش می‌یابد.

گوشت کشت سلولی: آگاهی بالا، اما مقاومت زیاد

گوشت کشت سلولی، که با نام‌های “گوشت آزمایشگاهی”، “گوشت پرورشی” یا “گوشت مبتنی بر سلول” نیز شناخته می‌شود، گوشت واقعی است که از کشت سلول‌های حیوانی در بیوراکتور به دست می‌آید و یکی از شناخته‌شده‌ترین فناوری‌های نوین غذایی محسوب می‌شود. در سطح جهانی، سه پنجم مصرف‌کنندگان از وجود گوشت کشت سلولی مطلع هستند. اما در کمال تعجب، در برخی کشورهایی که تأییدیه نظارتی برای این محصول صادر شده است، مانند سنگاپور، استرالیا و آمریکا، سطح آگاهی کمتر از میانگین جهانی است. چالش بزرگ پیش روی نوآوران این است که بیش از نیمی از مصرف‌کنندگانی که تا به حال نام گوشت کشت سلولی را نشنیده‌اند یا آن را امتحان نکرده‌اند، اعلام کرده‌اند که آن را مصرف نخواهند کرد. این مقاومت به ویژه در اروپا برجسته است.

محصولات لبنی تخمیر دقیق: نیاز به افزایش آگاهی در غرب

محصولات لبنی حاصل از “تخمیر دقیق” نیز یکی دیگر از فناوری‌های غذایی قابل توجه است. در این فرآیند، میکروارگانیسم‌ها به عنوان “کارخانه‌های سلولی” برای تولید مولکول‌های پیچیده مانند پروتئین‌ها عمل می‌کنند. این محصولات نیز هنوز به طور گسترده در دسترس نیستند. با این حال، آگاهی درباره آن‌ها در کشورهایی مانند چین، هند، مالزی و کره جنوبی بالاتر از میانگین است. این وضعیت در کشورهای غربی متفاوت است و نیاز آشکاری به افزایش آگاهی در این مناطق احساس می‌شود. دلیل اصلی عدم تمایل مصرف‌کنندگان به امتحان محصولات لبنی حاصل از تخمیر دقیق نیز، فقدان اطلاعات است. برای پذیرش عمومی این فناوری، بهبود و گسترش ارتباطات برای آموزش بهتر مصرف‌کنندگان ضروری است.

شفافیت و آموزش: کلید دستیابی به اعتماد مصرف‌کننده

واضح است که یکی از موانع اصلی پذیرش فناوری‌های غذایی، فقدان شفافیت است. آموزش، در کنار ترجیح مصرف‌کنندگان برای محصولات “طبیعی” و بیزاری از هر چیزی که “غیرطبیعی” به نظر می‌رسد، بزرگترین چالش محسوب می‌شود. امید می‌رود که با توضیح این فرآیندهای فناوری غذایی با زبانی قابل فهم و مرتبط ساختن آن‌ها با سنت‌های غذایی آشنا، بتوان بر تردیدها غلبه کرد و اعتماد عمومی را جلب نمود.

هلن بریوود، مدیر ارشد تحقیقات بازار و مصرف‌کننده در “گود فود اینستیتوت (GFI) اروپا” که بر پروتئین‌های جایگزین تمرکز دارد، توضیح می‌دهد: “شرکت‌ها باید از زبان یکپارچه و ثابتی استفاده کنند تا مردم با این محصولات آشنا شوند و درک کنند که چگونه با سبک زندگی آن‌ها سازگار است.”

او توصیه می‌کند که در مورد گوشت کشت سلولی، شرکت‌ها با استفاده از استعاره‌های ساده، روش‌های تولید را توضیح داده و برای آشنایی مصرف‌کنندگان با آن تلاش کنند. همکاری با سرآشپزها برای نمایش محصولات و برجسته‌سازی ویژگی‌های حسی این غذاها نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

در مورد تخمیر دقیق، این کارشناس پیشنهاد می‌کند که ارائه اطلاعات پس‌زمینه ساده و مستقیم درباره این فرآیند، راهگشا خواهد بود. او می‌گوید: “این کار درک را روشن می‌کند و می‌تواند جذابیت این محصولات را برای طیف وسیعی از مصرف‌کنندگان افزایش دهد.”

تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:

با توجه به تمایل بالای مصرف‌کنندگان ایرانی به محصولات طبیعی و چالش‌های واردات فناوری، توسعه بومی این محصولات نیازمند سرمایه‌گذاری، شفاف‌سازی و آموزش مصرف‌کننده است. این روند می‌تواند فرصتی برای امنیت غذایی و کارآفرینی دانش‌بنیان باشد، اما عدم آگاهی عمومی یک تهدید جدی است.