خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز) گزارش می‌دهد، محمود مرشدی، از فعالان باسابقه صنعت ماشین‌سازی نان، در گفت‌وگویی به تشریح چالش‌های عمده این بخش از جمله تأمین مواد اولیه، نوسانات ارزی و موانع صادراتی پرداخت. وی ضمن تأکید بر لزوم صنعتی‌سازی نان در کشور، توسعه تحقیق‌وتوسعه (R&D) و بهبود بهره‌وری انرژی را از اولویت‌های استراتژیک این صنعت دانست.
چالش‌های تأمین مواد اولیه و نوسانات ارزی
مرشدی در این گفت‌وگو، با اشاره به شرایط دشوار تأمین مواد اولیه و نوسانات ارزی، مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان ماشین‌آلات نان را برشمرد. وی توضیح داد که بخش قابل توجهی از این مواد اولیه وارداتی هستند که تأمین آن‌ها را همواره با سختی مواجه می‌سازد. به گفته او، علاوه بر بی‌ثباتی قیمت‌ها، تولیدکنندگان مجبورند زمان و انرژی زیادی را صرف تهیه مواد اولیه کنند؛ امری که به جای تمرکز بر فرایند تولید، توان عملیاتی صنعت را تحلیل می‌برد.
وضعیت بازار نان داخلی و لزوم اصلاحات
وی در ادامه به وضعیت بازار نان در ایران پرداخت و آن را به دو بخش نان‌های صنعتی (حجیم و نیمه‌حجیم) و نان‌های سنتی تقسیم کرد که سهم عمده مصرف مردم را تشکیل می‌دهند. مرشدی بر این باور است که چرخه کنونی دارای ایراداتی است و پیشنهاد داد در صورت پرداخت یارانه مستقیم به مردم و آزادسازی قیمت نان، هم کیفیت محصول ارتقا می‌یابد و هم رقابتی سالم میان تولیدکنندگان شکل می‌گیرد. این رویکرد به مصرف‌کنندگان امکان دسترسی به نان باکیفیت‌تر را می‌دهد و در عین حال، هزینه‌های دولت را نیز منطقی‌تر می‌سازد.
موانع پیش‌روی صادرات ماشین‌آلات نان
مشکلات ساختاری و رقابتی در صادرات
مرشدی با اذعان به وجود صادرات در این صنعت، دشواری‌های فراوان آن را برجسته ساخت. وی تحریم‌ها، چالش‌های حمل‌ونقل، بیمه، بازگشت سرمایه و فقدان زیرساخت‌های بانکی مناسب را عواملی دانست که شرایط نابرابری را برای تولیدکنندگان ایرانی در قیاس با رقبا رقم زده است. او مثال زد که در بازارهایی نظیر آذربایجان یا کشورهای حاشیه خلیج فارس، مشتریان خارجی از تولیدکنندگان رقیب همچون ترکیه، شرایط اعتباری یک‌ساله دریافت می‌کنند، در حالی که شرکت‌های ایرانی ناچار به فروش نقدی هستند. این تفاوت، قدرت رقابت‌پذیری ایران را به شدت کاهش داده و هزینه‌های صادرات را افزایش می‌دهد.
مقاومت صنعت و نیاز به پشتیبانی
این فعال صنعتی تأکید کرد که صنعت ماشین‌سازی نان ایران، با وجود بیش از چهار دهه تجربه در شرایط تحریم، تاب‌آوری خود را به اثبات رسانده است. با این حال، در بخش صادرات، نیاز به صرف انرژی مضاعف احساس می‌شود؛ به‌ویژه آنکه دستگاه‌های نان نیازمند خدمات پس از فروش و پشتیبانی بلندمدت هستند. مرشدی توضیح داد: «ما برای یافتن مشتری، رفت‌وآمد، ارائه خدمات و پشتیبانی ناگزیر به پرداخت هزینه‌های گزافی هستیم، در حالی که رقبای خارجی با حمایت بانک‌ها و صندوق‌های ضمانت صادرات کشورشان، از شرایط بسیار آسان‌تری برخوردارند.»
ظرفیت‌ها و چشم‌انداز صادرات
به گفته وی، صادرات ماشین‌آلات نان سنتی همچنان از جایگاه مطلوبی برخوردار است و ایران در این بخش سهم قابل توجهی در بازارهای بین‌المللی دارد؛ اما در حوزه نان حجیم، پتانسیل‌های بسیاری برای رشد و توسعه وجود دارد. مرشدی ابراز امیدواری کرد که بهبود شرایط سیاسی در منطقه و برطرف شدن موانع، نقش محوری در گسترش صادرات این صنعت ایفا کند.
تمرکز بر تحقیق و توسعه و نمایشگاه‌ها
اهمیت نمایشگاه‌های صنعتی
مرشدی در رابطه با نمایشگاه‌های آتی توضیح داد که شرکت متبوع او امسال در نمایشگاه حضور نخواهد یافت تا بتواند با دستاوردهای چشمگیرتری در سال آینده شرکت کند. وی نمایشگاه‌ها را بستر مهمی برای رقابت، معرفی نوآوری‌ها و ارتقای سطح کیفی محصولات صنعتی دانست و ابراز امیدواری کرد که مشارکت فعال‌تر شرکت‌ها، به هموار شدن مسیر توسعه این صنعت کمک کند.
اولویت‌بخشی به بهره‌وری انرژی
او همچنین به پروژه‌های تحقیق و توسعه (R&D) اشاره کرد و تصریح نمود که کاهش مصرف انرژی در ماشین‌آلات نان، یکی از جدی‌ترین اولویت‌های شرکت آن‌هاست. تیم تحقیق و توسعه با تمرکز بر این محور، در تلاش برای عرضه دستگاه‌هایی با بهره‌وری انرژی بالاتر هستند.
ضرورت صنعتی‌سازی نان برای تاب‌آوری ملی
در بخش پایانی سخنان خود، مرشدی بر ضرورت صنعتی‌سازی نان در ایران تأکید کرد و آن را نیازمند تصمیمات راهبردی از سوی حاکمیت دانست. او با اشاره به چالش‌هایی نظیر کمبود نیروی انسانی متخصص و مشکلات عدیده نانوایی‌های سنتی، توسعه کارخانه‌های بزرگ تولید نان در سراسر کشور را راه‌حلی کلیدی برای کشور ارزیابی کرد. وی افزود: «صنعت ماشین‌سازی نان در شرایط بحرانی، همچون درگیری‌های ۱۲ روزه اخیر، توانایی خود را در تأمین نیازهای کشور نشان داده است. در صورتی که این مسیر به سمت صنعتی‌سازی گسترده‌تر هدایت شود، بدون تردید، تاب‌آوری و پایداری کشور در حوزه نان به طور چشمگیری تقویت خواهد شد.»
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
چالش‌های تأمین و صادرات ماشین‌سازی نان در ایران، لزوم حمایت سیاستی و تمرکز بر R&D بومی را گوشزد می‌کند. فرصت صنعتی‌سازی نان و کاهش مصرف انرژی، می‌تواند تاب‌آوری و رقابت‌پذیری داخلی را تقویت کرده و به توسعه صادرات، به‌ویژه در حوزه نان سنتی، کمک شایانی کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟