خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از FoodNavigator گزارش می‌دهد:
نوآوری برای امنیت غذایی حیاتی است و بشر برای هزاران سال از آن برای تغذیه خود بهره برده است؛ اما در شرایط کنونی که بحران امنیت غذایی جهان را فرا گرفته، نوآوری در ابعاد مختلف برای مواجهه با چالش‌های پیش‌رو و تضمین بقا بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. “وین سنت مارتین”، مدیر دفتر نوآوری سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل (فائو)، ماه گذشته در رویداد “فیوچر فود-تک لندن” تاکید کرد که در کنار فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و بیوتکنولوژی، نوآوری‌های اجتماعی، سیاسی، مالی و نهادی نیز نقش کلیدی در کاهش تهدیدات اقلیمی، درگیری‌ها و رکود اقتصادی ایفا می‌کنند و رویکرد صرفاً تکنولوژیک محکوم به شکست است.
اهمیت بی‌بدیل نوآوری
برای هزاران سال، نوآوری به انسان‌ها کمک کرده است تا خود را تغذیه کنند و اساس امنیت غذایی بشر را شکل داده است.
از کشاورزی باستانی تا انقلاب هابر-بوش
خود کشاورزی، نوآوری عظیمی بود که بیش از ۱۰,۰۰۰ سال پیش به عنوان راه‌حلی پایدار برای ناپایداری‌های شکار و گردآوری تکامل یافت. حدود یک قرن پیش، فرآیند “هابر-بوش” به طور چشمگیری عملکرد محصولات کشاورزی در سطح جهانی را افزایش داد و برخی معتقدند که همین امر به رشد بی‌سابقه جمعیت جهان به دلیل فراوانی غذا کمک شایانی کرد. این تاریخچه نشان می‌دهد که هرگاه بشر با محدودیت‌های غذایی روبرو شده، نوآوری راهگشا بوده است.
بحران کنونی و لزوم نوآوری فوری
امروز نیز امنیت غذایی بار دیگر در بحران قرار گرفته است. عملکرد محصولات کلیدی در سطح جهان در حال کاهش است و تخمین‌ها نشان می‌دهد که بسیاری دیگر از محصولات نیز ممکن است در معرض خطر قرار گیرند. در چنین شرایطی، صنعت غذا و کشاورزی باید به شکلی بنیادین و سریع دست به نوآوری بزند.
تهدیدات اصلی و راهکارهای فناورانه
“وین سنت مارتین”، در سخنرانی خود در لندن، بزرگترین تهدیدات امنیت غذایی کنونی را شوک‌های اقلیمی، درگیری‌ها، رکود اقتصادی و تقاطع پیچیده این عوامل با یکدیگر دانست. او خاطرنشان کرد که فناوری غذایی پتانسیل بالایی برای حل این مشکلات دارد.
نقش کلیدی هوش مصنوعی و بیوتکنولوژی
برای مثال، استفاده از سیستم‌های هشدار اولیه مبتنی بر “هوش مصنوعی” می‌تواند به محافظت از محصولات کشاورزی کمک شایانی کند. مارتین توضیح داد که این سیستم‌ها می‌توانند “به ما کمک کنند تا از برخی مسائل توسعه‌ای که در سال‌های اخیر با آن روبرو بوده‌ایم، جهش کنیم.” علاوه بر این، استفاده از “بیوتکنولوژی” “چشم‌اندازهای جدیدی برای کاهش تعداد افرادی که در جهان از گرسنگی و سوءتغذیه رنج می‌برند، ارائه می‌دهد.”
کشاورزی هوشمند و اینترنت اشیا (IoT)
کشاورزی هوشمند و به‌کارگیری فناوری “اینترنت اشیا” (IoT) نیز در این میان نقش مهمی ایفا می‌کنند. به گفته مارتین، توسعه سریع ابزارهای دیجیتالی در کشاورزی به کاهش ناامنی غذایی کمک شایانی خواهد کرد.
فراتر از فناوری: ضرورت نوآوری‌های چندوجهی
با این حال، مارتین تاکید کرد که “فناوری درمان قطعی نیست” و “رویکردی که تنها بر فناوری متکی باشد، محکوم به شکست است.” نوآوری صرفاً به حوزه تکنولوژی محدود نمی‌شود و ابعاد گسترده‌تری را شامل می‌گردد.
انواع دیگر نوآوری برای پایداری
او به انواع دیگر نوآوری‌ها از جمله نوآوری اجتماعی، نوآوری در سیاست‌گذاری، نوآوری مالی و نوآوری نهادی اشاره کرد. برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه امنیت غذایی، ایجاد تعادل بین نوآوری تکنولوژیک و این اشکال دیگر نوآوری از اهمیت بالایی برخوردار است.
چالش‌های دسترسی و راهکارهای مقرون‌به‌صرفه
علی‌رغم مزایای بی‌شمار فناوری برای امنیت غذایی، برخی کشورها فاقد سرمایه لازم برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پیشرفته و زیرساخت‌های ضروری برای اجرای آن‌ها هستند.
اهمیت فناوری متن‌باز (Open-Source) و دسترسی همگانی
همین امر، به گفته مارتین، نشان می‌دهد که نوآوری در خود فناوری به تنهایی کافی نیست. نوآوری برای بهبود مقرون‌به‌صرفه بودن چنین فناوری‌هایی نیز حیاتی است. برای مثال، با “متن‌باز” کردن فناوری (open-source)، کشاورزان و نوآوران جوان به آن دسترسی خواهند داشت. هنگامی که فناوری متن‌باز باشد، کدهای آن به طور گسترده قابل دسترسی هستند به جای اینکه تنها در اختیار تعداد محدودی قرار گیرند.
نوآوری مشارکتی: رمز موفقیت
علاوه بر این، مهم است که اطمینان حاصل شود نوآوری به صورت مشارکتی انجام می‌شود؛ یعنی همه ذی‌نفعان سیستم غذایی با هم نوآوری کنند. “فائو” قصد دارد ذی‌نفعان را از این طریق و از طریق پروژه‌هایی مانند “آزمایشگاه‌های زنده” (Living Labs) گرد هم آورد.
نقش ذی‌نفعان در خلق راه‌حل‌ها
مارتین می‌گوید: “شما مشکل را شناسایی می‌کنید و سپس ذی‌نفعان مختلف را گرد هم می‌آورید”، و از ذی‌نفعانی مانند دانشگاهیان، کشاورزان و اتحادیه‌های کشاورزان نام می‌برد. او توضیح می‌دهد که از طریق همکاری، نه تنها انطباق و گسترش نوآوری‌ها آسان‌تر است، بلکه مقرون‌به‌صرفه‌تر نیز هست، زیرا مستقیماً از سوی کسانی نشأت می‌گیرد که بیشترین سود را از آن می‌برند. “ما اهرم‌هایی داریم، یا برای اطمینان از اینکه فناوری‌های پیشرفته به دست کسانی می‌رسد که بیشترین نیاز را به آن دارند، یا فناوری‌های با فناوری پایین با مردمی که کاربران نهایی خواهند بود، به صورت مشترک توسعه و ساخته می‌شوند.”
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
ایران می‌تواند با بومی‌سازی کشاورزی هوشمند و بیوتکنولوژی، و ترویج نوآوری‌های اجتماعی-مالی و مدل‌های همکاری، امنیت غذایی خود را ارتقا دهد. تمرکز بر فناوری‌های متن‌باز فرصت‌های بزرگی برای کارآفرینان داخلی و کاهش وابستگی فراهم می‌کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟