خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از نشریه فود‌نویگیتور (FoodNavigator) گزارش می‌دهد که بحران جهانی کاکائو که عمدتاً ریشه در آفریقای غربی دارد، با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، تمام تولیدکنندگان شکلات را در سراسر جهان تحت فشار قرار داده و بسیاری از شرکت‌ها را با چالش‌های جدی مواجه کرده است؛ با این حال، شرکت‌های بزرگ نظیر نستله، سازنده محبوب‌ترین محصولات شکلاتی از جمله کیت‌کت، آیرو و اسمارتز، در حال مدیریت این بحران هستند و آینده خود را بر پایه استراتژی‌های جدیدی برای تامین پایدار کاکائو بنا نهاده‌اند. این شرکت، تغییرات اقلیمی را عامل اصلی کاهش تولید کاکائو در آفریقای غربی می‌داند و با تمرکز بر تاب‌آوری مزارع و حمایت از کشاورزان، به دنبال تضمین زنجیره تامین خود است.
دارل های (Darrell High)، مدیر کاکائوی نستله، با اشاره به ۲۵ سال تجربه خود در این صنعت، وضعیت دو فصل اخیر را “استثنایی” توصیف کرده و کاهش تولید کاکائو در غرب آفریقا – منبع اصلی تامین این محصول در جهان – را به تغییر الگوهای آب و هوایی، به‌ویژه تغییرات اقلیمی، نسبت می‌دهد. وی توضیح می‌دهد که این کمبود عرضه، مطابق با قوانین اساسی عرضه و تقاضا، منجر به افزایش چهاربرابری قیمت‌ها شده و آن را بزرگترین شوک در ۲۵ سال گذشته دانسته است.
نستله نیز مانند سایر تولیدکنندگان شکلات، تحت تأثیر این بحران قرار گرفته است. برای مثال، در بریتانیا، این شرکت مجبور شده است به دلیل کاهش سطح کره کاکائو در شکلات سفید کیت‌کت به زیر حداقل قانونی، واژه «شکلات» را از نام محصول حذف کند. همچنین، نتایج نیم‌سال اخیر نستله نشان‌دهنده کاهش رشد داخلی واقعی در سبد محصولات شیرینی و شکلات این شرکت است. نستله نیز مانند بسیاری از رقبا، برای مدیریت هزینه‌های بالای کاکائو، قیمت‌های خود را افزایش داده که این امر مصرف‌کنندگان را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
با این حال، نستله اظهار می‌دارد که حداقل در حال حاضر، تأمین کاکائو خود را تضمین کرده است. های در این باره می‌گوید: «ما روابط بلندمدت با تأمین‌کنندگان و تعاونی‌های کشاورزان خود برقرار کرده‌ایم و این امر در دوره کمبود کنونی به ما کمک زیادی کرده است. ما می‌خواهیم بهترین خریدار و خریدار ترجیحی آن‌ها باشیم.» همچنین، تنوع‌بخشی به منابع تأمین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه بخش عمده کاکائوی نستله از غرب آفریقا تأمین می‌شود، اما این شرکت از کشورهای آمریکای لاتین مانند اکوادور و برزیل نیز کاکائو تهیه می‌کند.
در مورد تأثیر این بحران بر کشاورزان، های توضیح می‌دهد که برای کشاورزان کاکائو، صرف نظر از اینکه به نستله عرضه می‌کنند یا خیر، بحران کاکائو پیامدهای خوبی نداشته است. به دلیل سیستم‌های فروش ملی، زمان می‌برد تا افزایش قیمت‌ها به دست کشاورزان برسد و همچنین کاهش قیمت‌ها نیز با تأخیر به آن‌ها منتقل می‌شود. او وضعیت فعلی را “ضربه مضاعف” برای کشاورزان توصیف می‌کند، زیرا هم تولید آن‌ها کاهش یافته و هم هنوز از قیمت‌های بالاتر بهره‌مند نشده‌اند.
از جنبه مالی، نستله اعلام کرده که در تلاش برای افزایش درآمد کشاورزان و ارتقاء بهره‌وری از همان مساحت زمین است. برنامه‌های پایداری مانند «کوکوآ پلن» (Cocoa Plan) و «اینکام اکسلریتور پروگرام» (Income Accelerator Programme) به عنوان یک وضعیت برد-برد عمل می‌کنند. های می‌گوید: «این برنامه‌ها به کسب‌وکار ما کمک می‌کنند در مواجهه با چنین رویدادهایی تاب‌آورتر شود.» نتایج این برنامه‌ها دلگرم‌کننده بوده و نستله شاهد بهبود تاب‌آوری در میان کشاورزان و خانوارهایشان است.
های تأکید می‌کند که بخش شکلات نه تنها با نوسانات قیمت کاکائو، بلکه با خطر واقعی کمبود عرضه کاکائو نیز مواجه است. نستله در میان شرکت‌هایی است که برای تضمین آینده این محصول سخت کار می‌کند. خطرات اصلی شامل وضعیت آب و هوا و تغییرات اقلیمی است: «ما شاهد دوره‌های طولانی‌تر خشکسالی و باران‌های نامنظم هستیم.» پاسخ این چالش‌ها در ایجاد تاب‌آوری در مزارع کاکائو نهفته است تا درختان بتوانند در دوره‌های خشکسالی، نور شدید خورشید و بارندگی کمتر را تحمل کنند. یکی از این ابتکارات، کمک به کشاورزان برای کاشت درختان جنگلی در مزارع کاکائو است. این استراتژی که تحت عنوان «کشاورزی جنگلی» (agroforestry) شناخته می‌شود، یک اهرم کلیدی برای نستله جهت تضمین عرضه کاکائو در آینده است. این شرکت کشاورزان را تشویق می‌کند تا از کشت تک‌محصولی فاصله گرفته و از سایر درختان جنگلی و میوه استفاده کنند تا سایه لازم را برای درختان کاکائو فراهم آورند.
این نوع ابتکارات پایداری نه تنها برای تضمین عرضه در آینده ضروری است، بلکه از سوی مصرف‌کنندگان در انتهای زنجیره تأمین نیز مورد تقاضا قرار گرفته است. های می‌گوید که خریداران قبلاً تنها به گواهینامه‌های پایداری راضی بودند، اما اکنون انتظارات بسیار بیشتری دارند. او می‌افزاید: «آن‌ها انتظار دارند تمامی الزامات رعایت شده و بازرسی‌ها انجام شود. آن‌ها از شرکت‌ها انتظار دارند که فراتر از این رفته و برنامه‌هایی با ارزش افزوده ارائه دهند.» نستله اعلام کرده که از طریق برنامه‌هایی مانند «کوکوآ پلن» و «اینکام اکسلریتور»، به این انتظارات پاسخ می‌دهد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
افزایش شدید قیمت جهانی کاکائو، فشار بی‌سابقه‌ای بر واردکنندگان و تولیدکنندگان شکلات در ایران وارد می‌کند و حاشیه سود را کاهش می‌دهد. این وضعیت، فرصتی برای نوآوری در استفاده از جایگزین‌های بومی و بهینه‌سازی زنجیره تامین برای رقابت‌پذیری بیشتر است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟