خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از Food Navigator گزارش میدهد:
محصولات کشاورزی در سراسر جهان با تهدیدات متعددی روبرو هستند؛ از آفات گرفته تا دمای بالا و درگیریهای ناشی از فعالیتهای انسانی.
کاهش کیفیت زمین: یک تهدید خاموش
یکی دیگر از خطرات خاموشتر، کاهش کیفیت زمین است. بر اساس گزارش اخیر سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، کاهش کیفیت زمین یک مشکل جهانی است [https://openknowledge.fao.org/server/api/core/bitstreams/94383693-fc35-4c93-8e71-87cfb7941916/content/cd7067en.html gsc.tab=0].
در واقع، 1.7 میلیارد نفر در مناطقی زندگی میکنند که بازدهی محصولات به دلیل کاهش کیفیت زمین ناشی از فعالیتهای انسانی، 10 درصد کاهش یافته است.
واکنش صنعت غذا به این چالش
با توجه به تهدید بازدهی محصولات در سراسر جهان، صنعت چه اقداماتی میتواند انجام دهد؟
کاهش کیفیت زمین به زبان ساده، به معنای کاهش توانایی زمین در ارائه خدماتی است که کشاورزی به آنها وابسته است.
وقتی حاصلخیزی خاک و سلامت زمین کاهش مییابد، بازدهی محصولات نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. این امر ناشی از شرایط آب و هوایی نامساعد مانند خشکسالی و همچنین فعالیتهای انسانی مانند جنگلزدایی است. به طور خاص در مورد زمینهای زراعی، این مسئله عمدتاً ناشی از کاهش مواد مغذی به دلیل کشت مداوم، فرسایش خاک ناشی از آب و باد و شور شدن خاک (جایی که نمک در خاک جمع میشود) در مناطقی است که به آبیاری وابسته هستند.
کاهش کیفیت زمین در انواع مختلف چشماندازها و در سراسر جهان یافت میشود. این پدیده در کشورهای با درآمد بالا و پایین رخ میدهد، اما در کشورهای با درآمد بالا، اثرات آن اغلب با استفاده فشرده از نهادهها پنهان میشود.
نقش یادگیری ماشینی و دادهها
فائو با استفاده از یادگیری ماشینی، توانست تأثیر کاهش کیفیت زمین انباشته شده تاریخی ناشی از فعالیتهای انسانی بر بازدهی محصولات را از سایر عوامل جدا کند.
این سازمان دریافت که کاهش بازدهی ناشی از کاهش کیفیت زمین در کشورهای با درآمد بالا مانند استرالیا، کانادا و ایالات متحده بیشترین میزان را داشته است. با این حال، این امر قابل مشاهده نیست زیرا با نهادههای کشاورزی بالا مانند کود جبران میشود که بازدهی را بالا نگه میدارد.
آسلیهان آرسلان، اقتصاددان فائو توضیح میدهد که کاهش بازدهی که مستقیماً با کاهش کیفیت زمین در مناطق دیگر جهان، مانند آسیا و آفریقای جنوب صحرا مرتبط است، در واقع کمتر است. با این حال، کل بازدهی به دلیل عوامل دیگری مانند ورودیهای کم کشاورزی و عدم مکانیزاسیون کمتر است.
اگرچه این گزارش بر محصولات مبتنی بر غلات – جو، کاساوا، ذرت، روغن پالم، کلزا، برنج، سورگوم، سویا، نیشکر و گندم – متمرکز بود، اما مشکل کاهش کیفیت زمین میتواند بر همه محصولات از جمله محصولات نقدی مانند کاکائو و قهوه تأثیر بگذارد.
از آنجایی که طبق این گزارش، بخش زیادی از کاهش کیفیت زمین ناشی از فعالیتهای انسانی است، راهحلهای پیشنهادی عمدتاً به تغییر در شیوههای کشاورزی مربوط میشود.
آرسلان میگوید، صنعت غذا و نوشیدنی باید تأثیر فعالیتهای خود بر محیط زیست را تجزیه و تحلیل کرده و با سرمایهگذاری در استانداردهای پایداری داوطلبانه، این مسائل را برطرف کند. چنین پیشرفتهایی را میتوان ضمن حفظ سودآوری انجام داد.
او پیشنهاد میکند، صنعت غذا باید هنگام بررسی عوامل بالقوه در کاهش کیفیت زمین، به بلندمدت فکر کند.
به عنوان مثال، معرفی کشت پوششی و تناوب زراعی توسط کشاورزان میتواند باعث کاهش تخریب، حفظ سلامت خاک و بهبود تنوع زیستی شود.
“با سرمایهگذاری در استانداردها و برچسبهای داوطلبانه که این شیوهها را پوشش میدهند، کسبوکارها میتوانند هم به پایداری کمک کنند و هم از قیمتهای ممتاز مرتبط با آن بهرهمند شوند.”
در مورد اقداماتی که شرکتها میتوانند از انجام آن خودداری کنند، میتوان از مواد شیمیایی کمتر استفاده کرد و استخراج مواد مغذی (که زمانی رخ میدهد که مواد مغذی سریعتر از آنچه جایگزین میشوند، از خاک خارج میشوند) باید کاهش یابد.
از آنجایی که منابع کاهش کیفیت زمین پیچیده هستند، راهحلها نیز پیچیده هستند. اما این بدان معنا نیست که صنعت نمیتواند به آن رسیدگی کند.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
این گزارش، اهمیت پایداری در کشاورزی و لزوم بازنگری در شیوههای سنتی را نشان میدهد. در ایران، با توجه به محدودیت منابع آبی و خاکهای حاصلخیز، این روند میتواند منجر به افزایش توجه به کشاورزی پایدار، استفاده از کودهای زیستی و روشهای نوین آبیاری شود.
کاهش کیفیت زمین، تهدیدی جدی برای امنیت غذایی ایران است. اتخاذ رویکردهای پایدار در کشاورزی، فرصتی برای افزایش بهرهوری و کاهش وابستگی به نهادههای شیمیایی است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟