خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز) گزارش میدهد:
محسن نقاشی، دبیر فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی و کشاورزی ایران، با اشاره به وضعیت «بغرنج و پرچالش» صنایع غذایی کشور، نسبت به بحران شدید ناشی از نوسانات ارز، کمبود مواد اولیه، افزایش بیرویه هزینهها، تعدد مجوزها و بیتوجهی برخی دستگاهها به قوانین هشدار داد. وی تأکید کرد که ادامه این روند، تولید را به مرز توقف کامل و نابودی خواهد کشاند.
بحران بیسابقه در صنایع غذایی ایران
ناپایداری ارز؛ عامل اصلی تلاطم تولید
نقاشی در گفتوگو با خبرنگار اگروفودنیوز، بزرگترین معضل امروز واحدهای تولیدی را ناپایداری نرخ ارز دانست و با بیان اینکه بخش مهمی از مواد اولیه صنایع غذایی وارداتی است، تشریح کرد که تولیدکننده نه میتواند مواد اولیه را بهصورت پیشبینیپذیر تهیه کند و نه امکان دارد با نوسانات روزانه، برنامه تولید خود را ادامه دهد. این شرایط غیرقابل پیشبینی، برنامهریزی و ثبات را از واحدهای تولیدی سلب کرده است.
رانتجویی در واردات و پیشنهاد جایگزین
دبیر فدراسیون در ادامه افزود: متأسفانه برخی واردکنندگان که “واردکنندگان واقعی نیستند و تنها با اتکا به رانتهای ارزی” فعالیت میکنند، مواد اولیه را با نرخ دولتی دریافت کرده، اما همان کالا را با نرخ آزاد و بسیار بالاتر در اختیار تولیدکننده قرار میدهند. این وضعیت باعث میشود تولیدکننده ناچار به تهیه مواد اولیه بهصورت نقدی و با بالاترین قیمت باشد. به گفته نقاشی، در نشستی با معاون اقتصادی وزارت کشور، پیشنهاد شده است که واحدهای تولیدی در ازای صادرات، مستقیماً به واردات مواد اولیه اقدام کنند تا نقش واسطهها و دلالان کاهش یابد. وی تأکید کرد: تا زمانی که ارز تکنرخی نشود و چندگانگی نرخها ادامه داشته باشد، نه تولیدکننده سودی میبرد و نه مردم؛ تنها دلالان هستند که ساعتبهساعت سودهای نجومی کسب میکنند.
سربار دولتی و افزایش هزینههای تولید
دولت؛ خود عامل گرانیها
این فعال صنایع غذایی همچنین با اشاره به افزایش هزینههای سربار دولتی مانند مالیات بر ارزش افزوده، تعرفهها، هزینه انرژی (آب، برق، گاز) و حملونقل گفت: دولت خود یکی از عوامل اصلی گرانی است. وقتی هزینه این موارد افزایش پیدا میکند، طبیعی است که تولیدکننده مجبور شود این هزینهها را به مصرفکننده منتقل کند و این فشار مضاعف بر دوش مصرفکننده نهایی تحمیل میشود.
چالشهای کمبود و گرانی بستهبندی
نقاشی، کمبود گسترده روغن و تعطیلی چندروزه برخی واحدهای غذایی را نیز نگرانکننده دانست و افزود: افزایش چندبرابری قیمت بستهبندیهای پتروشیمی فشار سنگینی را به واحدها تحمیل کرده و سودآوری و رقابتپذیری آنها را به شدت کاهش داده است.
دیوار بلند مجوزها و مقاومت دستگاهها
پیچیدگی بوروکراتیک و موانع تولید
محسن نقاشی یکی از ریشهایترین مشکلات صنایع غذایی را “تعدد غیرمنطقی مجوزها و پروانههای ساخت” عنوان کرد و توضیح داد که گاهی برای یک محصول ساده غذایی، صدها پروانه لازم است. وی اعلام کرد که فدراسیون طی دو سال پیگیری مستمر در هیئت مقرراتزدایی موفق به گرفتن مصوبه حذف تعدد مجوزها شده است، اما اجرای آن با مقاومت برخی دستگاهها مواجه شد و نهایتاً با ورود کمیسیون بهداشت مجلس و دادستانی، اجرای این مصوبه الزامی گردید.
نادیده گرفتن تشکلهای اصلی و نقض قانون
وی در ادامه هشدار داد که برخی دستگاهها برای صدور بخشنامهها تنها “دو یا سه تشکل خاص و غیرتولیدی” را دعوت میکنند تا ظاهراً نظرخواهی انجام شده باشد، اما تصمیمات خود را بدون مشورت با تشکلهای اصلی اتخاذ میکنند. نقاشی تأکید کرد: قانون بهبود محیط کسبوکار صراحت دارد که نظر تمام تشکلهای ذیربط باید اخذ شود و این انتخاب گزینشی، خلاف قانون است و آسیب جدی به فرآیند تصمیمگیری وارد میکند.
نقش تشکلها و راهکارهای برونرفت از بحران
ضرورت مشارکت بخش خصوصی و هشدار فدراسیون
به گفته دبیر فدراسیون، در کشورهای توسعهیافته تشکلها بازوی دولت در تصمیمگیری اقتصادی هستند، اما در ایران “دولت بزرگ و تصدیگر” مانع واگذاری مسئولیتها به بخش خصوصی شده است. او اعلام کرد فدراسیون صنایع غذایی بهعنوان تنها تشکل جامع ثبتشده این حوزه در برابر هر بخشنامهای که به زیان تولید باشد، اقدام قانونی خواهد کرد و افزود: “اگر بخشنامهای به معنای حذف تولید و نادیده گرفتن منافع واحدهای تولیدی باشد، از مسیر قانونی از مجلس تا دستگاه قضایی پیگیری میکنیم.”
درخواست همکاری از وزارتخانهها
محسن نقاشی در پایان با قدردانی از همکاری وزارت کشور، سازمان بازرسی کل کشور، کمیته قضایی مجلس و کمیسیون بهداشت مجلس، ابراز امیدواری کرد سایر وزارتخانهها نیز “به جای مقاومت، همراه تشکلهای تخصصی” باشند تا اقتصاد غذا از بحران کنونی خارج شود و راه برای توسعه و پایداری این صنعت حیاتی هموار گردد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
نوسانات ارزی و موانع بوروکراتیک، چالش اصلی صنعت غذا در ایران است. فعالان باید بر بومیسازی مواد اولیه، کاهش وابستگی به واردات و تلاش برای حذف واسطهها متمرکز شوند. همکاری با تشکلها برای رفع موانع قانونی و بهرهگیری از فرصتهای صادراتی کلید پایداری است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟