خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می‌دهد: مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران، با انتقاد شدید از تأخیر ۱۰ ماهه بانک مرکزی در تخصیص ارز برای واردات برنج، این وضعیت را تهدیدی جدی برای اعتبار تجاری واردکنندگان در بازارهای بین‌المللی و عامل بی‌ثباتی و گرانی بی‌سابقه در بازار داخلی برنج کشور دانست. وی تأکید کرد که عدم تخصیص ارز نه تنها به اعتبار واردکنندگان لطمه زده، بلکه منجر به توقف ترخیص برنج از گمرکات و افزایش فزاینده قیمت‌ها شده و در نهایت امنیت غذایی کشور را به خطر انداخته است.
نگرانی‌ها از توقف تخصیص ارز واردات برنج
پیش از این، برخی منتقدان ادعا می‌کردند که واردات برنج بیش از نیاز کشور بوده و موجب هدر رفت ارز می‌شود. اما به گفته مسیح کشاورز، تحولات کنونی بازار به وضوح نشان می‌دهد که نقش واردات برنج در تأمین امنیت غذایی کشور حیاتی است و اینگونه اظهارات، بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های بازار صورت می‌گرفته است.
توقف ۱۰ ماهه تخصیص ارز و تناقض‌ها
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران اعلام کرد که از بهمن ماه سال گذشته تاکنون، یعنی برای حدود ۱۰ ماه، تخصیص ارز برای واردات برنج توسط بانک مرکزی متوقف شده است. این در حالی است که معاون ارزی بانک مرکزی پیشتر عنوان کرده بود تا اواخر مهرماه امسال ۹ میلیارد دلار ارز به وزارت جهاد کشاورزی اختصاص یافته است. کشاورز با اشاره به تأکید معاون ارزی بانک مرکزی مبنی بر عدم مداخله مستقیم در تخصیص ارز و معیار قرار گرفتن نظر دستگاه‌های مسئول، توضیح داد که وزارت جهاد کشاورزی برای برنج‌های وارد شده و عرضه شده در بازار از بهمن سال گذشته تا فروردین امسال، نظر مثبت خود را برای تخصیص ارز به بانک مرکزی اعلام کرده، اما متأسفانه هیچ ارزی به واردکنندگان پرداخت نشده است.
اولویت‌بندی وزارت جهاد کشاورزی زیر سوال
به گفته وی، از ابتدای سال جاری تاکنون ۸۰۰ هزار تن برنج وارد کشور و در بازار عرضه شده است که ارز آن هنوز پرداخت نشده و این امر واردکنندگان را با مشکلات جدی مواجه کرده است. کشاورز در ادامه افزود که با توجه به اعلام معاون ارزی بانک مرکزی مبنی بر اختصاص ارز بر اساس نظر دستگاه‌ها و اختصاص ۹ میلیارد دلار به وزارت جهاد کشاورزی، می‌توان نتیجه گرفت که وزارت جهاد کشاورزی، واردات برنج را به عنوان دومین محصول کشاورزی پرمصرف، در اولویت خود نمی‌داند و حتی یک دلار از این ۹ میلیارد دلار را نیز به آن اختصاص نداده است.
پیامدهای بین‌المللی: تزلزل اعتبار تجاری ایران
عدم تخصیص ارز طی ۱۰ ماه گذشته، منجر به لطمه جدی به اعتبار واردکنندگان ایرانی نزد طرف‌های تجاری در کشورهای مبدأ واردات شده است. این وضعیت باعث شده تا فروشندگان خارجی، فروش برنج به تجار ایرانی را متوقف کنند.
بدهی معوق و جریمه‌های سنگین
کشاورز با اشاره به تبعات فراتر از توقف فروش، بیان کرد که برنج‌هایی که پیش از این وارد بنادر و گمرکات کشور شده‌اند، به دلیل عدم ارسال مدارک تجاری از سوی فروشندگان، امکان ترخیص از گمرکات را ندارند. فروشندگان خارجی نیز ارائه مدارک را منوط به دریافت بخشی از مطالبات خود کرده‌اند. وی هشدار داد که تجار ایرانی بابت بدهی‌های ارزی خود، ماهانه مبالغ قابل توجهی تحت عنوان جریمه دیرکرد به طرف‌های تجاری خود می‌پردازند. این خسارات در شرایط دشوار کنونی که کشور با مشکلات جدی در تأمین ارز مواجه است، ناشی از بی‌تدبیری مسئولین بوده و قابل قبول نیست.
مانع‌تراشی در ترخیص کالا از گمرکات
ناتوانی واردکنندگان در تسویه بدهی‌های ارزی، نه تنها منجر به افزایش هزینه‌ها از طریق جریمه‌های دیرکرد شده، بلکه روند ترخیص محموله‌های برنج را نیز متوقف ساخته است. این وضعیت، زنجیره تأمین داخلی را مختل و فشار مضاعفی بر بازار وارد می‌کند.
تبعات داخلی: بازار برنج در آستانه بحران
عدم تخصیص ارز به واردات برنج، تبعات منفی گسترده‌ای برای بازار داخلی نیز به همراه داشته است. توقف واردات برنج، به نظام عرضه و تقاضا در داخل کشور آسیب زده، به ویژه در مورد برنج پاکستانی که عدم واردات آن به گرانی بی‌سابقه این نوع برنج منجر شده است.
گرانی بی‌سابقه و برهم خوردن توازن عرضه و تقاضا
تأثیر مستقیم این گرانی، در افزایش قیمت برنج تولید داخل نیز مشاهده می‌شود. دبیر انجمن تأکید کرد که بی‌اعتنایی مسئولان بانک مرکزی، دومین محصول غذایی پرمصرف کشور را در قعر جدول تخصیص ارز قرار داده است.
هشدار نسبت به کمبود و آسیب جدی به مصرف‌کننده
ادامه این روند و طولانی شدن عدم واردات برنج، منجر به خالی شدن بازار از برنج خارجی خواهد شد. از آنجایی که تولید داخل تنها پاسخگوی نیمی از نیاز کشور است، توازن عرضه و تقاضا به شدت بر هم خورده و باید نگران بروز مشکلات جدید و جدی در بازار برنج کشور باشیم که مستقیماً بر سفره مصرف‌کنندگان تأثیر می‌گذارد.
درخواست برای اقدام فوری
کشاورز افزود: نادیده گرفتن واردات برنج در شرایطی که تولید داخل نهایتاً پاسخگوی نیمی از نیاز کشور است، تصمیمی منطقی به نظر نمی‌رسد. از این رو، با توجه به شرایطی که بر بازار کشور ایجاد شده است، بانک مرکزی در تعامل با وزارت جهاد کشاورزی باید هر چه سریعتر رفع مشکلات ارزی واردکنندگان برنج را در دستور کار قرار دهد. وی هشدار داد که زمان زیادی از دست رفته و بازار برنج کشور بسیار آسیب دیده است و هرگونه تأخیر بیشتر، وضعیت را وخیم‌تر خواهد کرد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
تأخیر در تخصیص ارز برای واردات برنج، ریسک جدی برای ثبات بازار و اعتبار تجاری ایران است. کارآفرینان باید به مدیریت ریسک‌های ارزی و تنوع‌بخشی به منابع تأمین داخلی و خارجی (در صورت امکان) توجه کنند؛ همچنین، تمرکز بر افزایش تولید داخلی با فناوری‌های نوین می‌تواند فرصت‌ساز باشد، اما نیازمند حمایت فوری دولت است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟