خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از ایسنا گزارش میدهد که مرتضی چابکی، فناور و مجری یک طرح نوآورانه، از ابداع روشی نوین برای افزایش ماندگاری زرشک تازه خبر داده است که میتواند راه را برای صادرات اصولی این محصول گرانبها هموار کند. این نوآوری در شرایطی معرفی میشود که به گفته وی، ضعف در فرآوری علمی، بستهبندی نامناسب و پدیده قاچاق، سالهاست ظرفیتهای عظیم صادراتی ایران در محصولاتی نظیر زرشک و زعفران را محدود کرده است. ایران با داشتن ۱۳ اقلیم از ۱۶ اقلیم جهان، بزرگترین تولیدکننده زرشک و زعفران است و بیش از ۹۰ درصد این دو محصول ارزشمند را در دنیا تولید میکند.
چابکی با تأکید بر اهمیت صادرات غیرنفتی و بهویژه محصولات کشاورزی در اقتصاد جهانی، بیان کرد که کشورمان با شرایط اقلیمی منحصر به فرد خود، ظرفیتهای بالایی در این حوزه دارد. وی افزود که زرشک تازه با خواص درمانی فراوان، همواره مورد توجه بازارهای جهانی بوده، اما مشکل عمده در عدم توجه به مایع ارزشمند داخل دانه زرشک و فرآوری سنتی آن است. او اشاره کرد که تاکنون زرشک پس از برداشت، به روشهای غیراصولی فرآوری شده و در مرحله خشککردن، مایع درون آن بهصورت غیربهداشتی از بین میرود و محصول نهایی به هیچ عنوان قابلیت شستوشو و پاکسازی اصولی را ندارد. همین موضوع باعث آلودگی میکروبی محصول شده که ورود آن به برخی کشورهای هدف صادراتی را با موانع جدی روبهرو کرده است.
مجری طرح به موضوع «سپر ایمنی زرشک تازه» اشاره کرد و توضیح داد: از زمانی که حبه زرشک از رنگ سبز به قرمز تغییر میکند، تراوش اندکی روی سطح دانه شکل میگیرد که با نشست گرد و خاک معلق در هوا، پوشش محافظتی یا همان سپر ایمنی زرشک را ایجاد میکند. وی تصریح کرد که تا زمانی که این سپر فعال باشد، زرشک خراب و کپکزده نخواهد شد و این نکته میتواند در فرآوری علمی و بهداشتی زرشک تحولآفرین باشد. با درک این مکانیزم طبیعی، چابکی به این فکر افتاد که همین فرآیند را بهصورت مصنوعی بعد از برداشت و فرآوری زرشک تازه تکرار کند. پس از تحقیقات گسترده، خاک مخصوصی تهیه و در دمای ۱۱۰ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰۰ دقیقه استریل شد تا باکتریهای موجود در آن غیرفعال شوند. مخلوط کردن این خاک استریل با زرشک تازه، نتایج مثبتی به همراه داشته است.
به گفته چابکی، با این روش نوآورانه، مدت ماندگاری و تازگی زرشک تازه به طرز چشمگیری افزایش یافته و اکنون قابلیت ارسال به تمام نقاط کشور و حتی صادرات بدون نیاز به فریز کردن و نگهداری در سردخانه فراهم شده است. او تأکید کرد که زرشک دارای مادهای به نام «بربرین» است که برای تنظیم ریتم نامنظم قلب و افراد مبتلا به آریتمی بسیار مفید است و در حقیقت «زرشک تازه یک داروخانه کامل است».
چابکی افزود: در صادرات محصولات کشاورزی، به ویژه به اروپا، چهار مؤلفه بار میکروبی، کود شیمیایی، فلزات سنگین و کیفیت آب مصرفی به دقت آزمایش میشوند. خوشبختانه زرشک تازه ایران به دلیل شرایط طبیعی و اقلیمی، عاری از این عوامل مخرب است و بیش از ۹۰ درصد باغات خراسان جنوبی محصولی کاملاً ارگانیک تولید میکنند.
این فناور در ادامه به وضعیت زعفران اشاره کرد و گفت: شهرستان قاین با پیشینهای ۳۰ هزار ساله و ویژگیهای ارزشمندی که دارد، میزبان زعفران اصیل ایران است. زعفران قاین بالاترین میزان کروسین و سافرانال، دو ماده مهم دارویی را داراست که در هیچیک از زعفرانهای کشتشده در دیگر استانها چنین ویژگیای دیده نمیشود. با این حال، دو مشکل عمده «نبود بستهبندی مناسب» و «قاچاق»، راه نفس این ادویه گرانبها را بسته است. چابکی با انتقاد از صادرات فلهای بیش از ۹۴ درصد زعفران ایران، خواستار طراحی بستهبندیهای اصولی و زیبا با الهام از رنگ فیروزهای، به عنوان نماد ایرانیان، برای ایجاد برند ملی زعفران ایران شد.
وی با ابراز تأسف از ضعف در بستهبندی و قاچاق، اظهار داشت که بخش عمده زعفران و زرشک ایران به افغانستان منتقل شده و از آنجا بدون تعرفه گمرکی به چین و هند صادر میشود. چابکی تأکید کرد: اگر بتوان این دو مانع بزرگ را برطرف کرد، سالانه بیش از سه میلیارد دلار ارزآوری واقعی تنها از محل صادرات زعفران و زرشک نصیب کشور خواهد شد. برای درک عظمت این رقم، وی به کارخانه خودروسازی هیوندای اشاره کرد که با سرمایهای حدود یک میلیون دلار تأسیس شد و اکنون محصولاتش در سراسر جهان عرضه میشود. او در پایان با اشاره به وجود تمام امکانات لازم، بر نیاز به «اراده و تصمیمی راسخ برای آغاز دوباره و ادامه راه» تأکید کرد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
این نوآوری فرصت بینظیری برای ارتقاء ارزش صادراتی زرشک و زعفران ایران ایجاد میکند. فعالان میتوانند با سرمایهگذاری در فرآوری علمی و بستهبندی مدرن، به بازارهای جهانی دست یابند و سودآوری را به شدت افزایش دهند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟