خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی (اگروفودنیوز) گزارش می‌دهد که علیرضا شریفی، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، ضمن اشاره به آرامش نسبی ماه‌های اخیر بازار روغن نباتی که حاصل تولید و توزیع بی‌سابقه بیش از ۱.۱ میلیون تن روغن در نیمه اول سال جاری است، نسبت به تداوم این ثبات ابراز نگرانی کرد. وی دلیل این نگرانی را تاخیر ۹ ماهه در وصول مطالبات ارزی تجار و کارخانجات عنوان کرد که توان خرید مجدد را کاهش داده است. شریفی همچنین استراتژی حذف ارز ترجیحی و حرکت به سوی نرخ تک‌نرخی ارز را راه‌حلی کلیدی برای پایداری این صنعت در ایران برشمرد.
رکوردشکنی در تولید، اما با چالش‌هایی در افق
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران تاکید کرد که آرامش فعلی بازار روغن نباتی در کشور، عمدتاً مرهون افزایش بی‌سابقه تولید و توزیع در ماه‌های اخیر و تدابیر کارخانجات این صنعت است. به گفته وی، در شش ماهه نخست سال جاری، کارخانجات داخلی موفق به تولید و توزیع بیش از ۱.۱ میلیون تن انواع روغن نباتی شده‌اند که این رقم، رکورد جدیدی در تاریخ ۷۲ ساله صنعت روغن نباتی کشور محسوب می‌شود.
معضل تاخیر ارزی و پیامدهای آن
با این حال، شریفی نسبت به تداوم این وضعیت مطلوب ابراز تردید و نگرانی کرد. وی تصریح کرد که در حال حاضر، دوره انتظار برای وصول مطالبات ارزی تجار و کارخانجات روغن نباتی به بیش از ۹ ماه رسیده است. این تاخیر طولانی، پیامدهای منفی متعددی به دنبال داشته است؛ از جمله کاهش قابل توجه توان ارزی کارخانجات برای خریدهای جدید، افت میزان خروج کالا از گمرکات، نگرانی فروشندگان خارجی برای ارسال مجدد کالا به ایران و افزایش هزینه‌های مالی برای تولیدکنندگان. نتیجه ملموس این وضعیت، کاهش شدید میزان کوتاژهای روغن خام در گمرکات در دوره اخیر است.
پیشنهاد کلیدی: حذف ارز ترجیحی برای پایداری صنعت
علیرضا شریفی، موثرترین و کارآمدترین استراتژی برای عبور صنعت روغن نباتی از شرایط پیش رو را حذف ارز ترجیحی و حرکت تدریجی به سمت نظام تک‌نرخی ارز دانست. وی در این زمینه به ارقام و تبعات احتمالی این تغییر اشاره کرد و متذکر شد که در صورت تغییر نرخ ارز واردات روغن نباتی از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان فعلی به نرخ آزاد یا تجویز واردات بدون انتقال ارز، میانگین قیمت مصرف‌کننده هر کیلوگرم روغن نباتی از ۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان کنونی به ۲۲۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
تأثیر اقتصادی بر مصرف‌کنندگان و راهکارهای جبرانی
شریفی با فرض سرانه مصرف یک کیلوگرم روغن در ماه برای هر ایرانی و ارزبری ۱.۴ دلار برای هر کیلوگرم روغن، هزینه ماهانه هر خانوار ایرانی را از ۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان به ۲۲۰ هزار تومان پیش‌بینی کرد. با این حال، وی معتقد است که این افزایش، در شرایط فعلی رقمی نگران‌کننده نخواهد بود. او همچنین پیشنهاد داد که دولت می‌تواند مابه‌التفاوت این افزایش قیمت را از محل درآمد حاصل از تفاوت نرخ فروش ارز، نه تنها برای دهک‌های پایین درآمدی بلکه برای تمامی دهک‌ها، جبران کند.
مزایای چشمگیر حذف ارز یارانه‌ای
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، مزایای گسترده‌ای را برای حذف ارز ترجیحی واردات روغن خام برشمرد. به گفته وی، این اقدام منجر به کاهش مصرف، صرفه‌جویی ارزی سالانه ۵۰۰ میلیون دلاری، حذف قاچاق، برچیده شدن یارانه پنهان روغن در صادرات محصولات غذایی، حذف نظارت گسترده و پیچیده فعلی، ایجاد امکان صادرات روغن نباتی و کمک ۱۶۰ هزار میلیارد تومانی به بودجه دولت خواهد شد.
پشتیبانی دولت و چشم‌انداز آینده
شریفی ضمن استقبال از تصمیم دولت مبنی بر عرضه مستمر روغن خام توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران به کارخانجات روغن نباتی، اعلام کرد که در مرحله نخست این طرح، ۸۰ هزار تن روغن خام آفتابگردان به منظور جبران کمبود، در برنامه توزیع قرار گرفته است. وی ابراز امیدواری کرد که تا زمانی که تاخیر در پرداخت‌های ارزی ادامه دارد، عرضه مداوم و مستمر روغن خام توسط دولت به بخش خصوصی ادامه یابد تا شاهد توازن در تولید و توزیع و ایجاد تعادل در بازار باشیم.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
حذف ارز ترجیحی می‌تواند به شفافیت و واقعی شدن قیمت‌ها منجر شود، اما افزایش اولیه هزینه‌ها را در پی دارد. فرصت برای بهینه‌سازی تولید و کاهش وابستگی به واردات فراهم می‌شود. فعالان باید بر بهره‌وری و کاهش ضایعات تمرکز کنند تا در بازار جدید رقابت‌پذیر بمانند و حتی به صادرات فکر کنند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟