خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از مهر گزارش میدهد، در راستای تنظیم بازار و تامین نیاز داخلی، روز ۸ آذر ماه ۱۴۰۴، چهارمین مرحله ثبت سفارش واردات ۱۸۰ هزار تن برنج خارجی آغاز شد. این محموله عمدتاً از کشورهای پاکستان و هند تامین و قرار است تحویل شرکت بازرگانی دولتی ایران شود. با این حال، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران هشدار داده است که با وجود نیاز مبرم بازار، عدم تخصیص ارزهای معوق، واردات برنج را با چالشهای جدی مواجه کرده و ظرفیت تامین نیاز داخلی را تهدید میکند.
آغاز چهارمین مرحله ثبت سفارش برنج خارجی در سال ۱۴۰۴
روز شنبه، ۸ آذر ماه ۱۴۰۴، وزارت جهاد کشاورزی چهارمین مجوز ثبت سفارش واردات برنج خارجی در سال جاری را صادر کرد. این مجوز شامل واردات ۱۸۰ هزار تن برنج است که طبق اظهارات مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، پیشبینی میشود حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد آن از پاکستان و مابقی از هندوستان تامین شود.
جزئیات محمولههای وارداتی
بر اساس این مجوز، واریتههای سوپر باسماتی، ۱۱۲۱ و ۳۸۶ به عنوان برنج پاکستانی و دو واریته ۱۷۱۸ و ۱۵۰۹ نیز برای برنج هندی در نظر گرفته شدهاند. معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی اعتبار این ثبت سفارش را چهار ماه اعلام کرده است و تمامی محمولهها باید پس از ورود، تحویل شرکت بازرگانی دولتی ایران شوند تا از طریق کارگروههای تنظیم بازار هر استان در شبکه توزیع سراسری قرار گیرند.
مروری بر ثبت سفارشهای قبلی در سال ۱۴۰۴
سال ۱۴۰۴ شاهد چندین مرحله ثبت سفارش برای واردات برنج بوده است که هر یک در تکمیل نیاز بازار نقش داشتهاند:
نخستین مراحل واردات برنج
نخستین ثبت سفارش رسمی در سال ۱۴۰۴، شنبه ۱۰ خرداد ماه انجام شد که مجوز واردات ۲۵۰ هزار تن برنج سفید و ۲۵ هزار تن برنج نیمهسفید را صادر کرد. پیش از آن نیز، یک ثبت سفارش دیگر در ۲۷ اسفند ۱۴۰۳ صورت گرفته بود که محمولههای آن برای سال جاری به حساب میآیند.
مراحل میانی سال و تکمیل نیاز
دومین نوبت ثبت سفارش برنج در سال ۱۴۰۴، دوشنبه ۱۳ مرداد ماه بود که مجوز واردات ۱۵۰ هزار تن برنج از واریتههای ۳۸۶ پاکستانی و ۱۵۰۹ هندی را صادر کرد. سومین ثبت سفارش نیز یکشنبه ۲۷ مهر ماه با حجم ۱۲۰ هزار تن به ثبت رسید که محمولههای آن در حال حاضر در حال رسیدن به کشور هستند.
چالشهای کلیدی در تامین برنج: از معضل ارز تا نیاز بازار
مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، با تاکید بر پیچیدگیهای تامین برنج برای بازار داخلی، اعلام کرد که باز شدن ثبت سفارش، تنها “شرط لازم” برای تنظیم بازار این محصول پرمصرف است، اما “شرط کافی” نیست.
معضل تخصیص ارز معوق و بدهیهای انباشته
خاکی افزود: «شرط کافی برای انجام واردات متناسب با نیاز بازار، تخصیص منابع ارزی لازم است.» وی با اشاره به وضعیت بحرانی تخصیص ارز، خاطرنشان کرد که از بهمن ماه سال گذشته تاکنون، هیچ ارزی به واردکنندگان تخصیص داده نشده است و واردکنندگان صرفاً با استفاده از اعتبار یا سرمایه شخصی خود اقدام به خرید کردهاند. این بدان معناست که برنج خارجی که در بهمن ۱۴۰۳ ترخیص، توزیع و به مصرف رسیده، هنوز ارز آن پرداخت نشده است. بدهیهای ارزی واردکنندگان برنج از بهمن ۱۴۰۳ تا امروز بین یک میلیارد تا ۱.۲ میلیارد یورو برآورد میشود. وی تاکید کرد که ظرفیت خرید اعتباری نامحدود نیست و تداوم بدهیها منجر به عدم تمایل طرفهای خارجی برای معاملات جدید خواهد شد.
تفاوت روال تجارت با هند و پاکستان
دبیر انجمن واردکنندگان برنج به تفاوتهای روال تجارت با دو کشور اصلی تامینکننده برنج اشاره کرد و گفت: «بازرگانان پاکستانی، برخلاف همتایان هندی خود، به صورت نقدی معامله میکنند که این موضوع در کنار تاخیر در تخصیص ارز، واردات برنج از پاکستان را با مشکلات مضاعفی روبرو ساخته است.»
نیاز سالانه و کمبود فعلی بازار
خاکی با بیان اینکه ایران امسال حداقل به واردات ۱.۵ میلیون تن برنج نیاز دارد، تصریح کرد: «از ابتدای سال جاری تاکنون حدود یک میلیون تن برنج سفید وارد کشور شده و برای پوشش نیاز باقی سال، به ویژه ایام ماه مبارک رمضان و شب عید، لازم است حداقل ۵۰۰ هزار تن دیگر نیز تا پایان سال وارد و ترخیص شود.»
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
تأخیر در تخصیص ارز، فرصت واردات و تنظیم بازار برنج را به تهدید جدی تبدیل کرده است. فعالان داخلی باید برای ثبات قیمت و دسترسی مصرفکننده، بر بهبود سازوکار ارزی و تنوعبخشی به منابع مالی واردات تمرکز کنند تا از بحرانهای آتی جلوگیری شود.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟