جلبک‌ها ناجی سفره‌های آینده؛ از غذا تا نوشیدنی، همه‌چیز با این گیاه دریایی متحول می‌شود

خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از FoodNavigator گزارش می‌دهد:

جلبک‌ها نویدبخش هستند. چه ماکرو جلبک‌ها (مانند جلبک دریایی که در سواحل یافت می‌شود) و چه میکرو جلبک‌ها (مانند اسپیرولینا از استخرهای آب شیرین)، این موجودات گیاه‌مانند فراوان، مغذی و پایدار هستند.

بازار در حال رشد جلبک ها

اگرچه جلبک‌ها اغلب کوچک هستند، اما بازار آن‌ها به سرعت در حال رشد است. در سال 2023، ارزش این بازار در سطح جهانی 5.3 میلیارد دلار (4.6 میلیارد یورو) بود و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2028 به 7.3 میلیارد دلار برسد. [منبع: marketsandmarkets] در حالی که غذا و نوشیدنی بخشی از این بازار را تشکیل می‌دهد، عمده آن از مکمل‌ها، خوراک دام، داروها و مراقبت‌های شخصی تأمین می‌شود. اما محققان معتقدند که جلبک‌ها می‌توانند نقش بسیار بزرگ‌تری در رژیم غذایی ما ایفا کنند.

جلبک ها چگونه آینده غذا و نوشیدنی را متحول می کنند؟

در ادامه به 5 روش اشاره می شود که چگونه جلبک دریایی و میکرو جلبک‌ها می‌توانند آینده غذا و نوشیدنی را متحول کنند:

1. منبع پروتئین جایگزین

اگر پروتئین ترند روز نباشد، نمی‌دانم چه چیزی هست. ادعاهای با پروتئین بالا تقریباً وارد هر دسته‌ای شده است، از بارها گرفته تا غلات صبحانه و حتی محصولات آب بطری‌شده. جلبک‌ها، یک منبع پروتئین جایگزین با ارزش غذایی بالا، مناسب هستند. انواع میکرو جلبک‌ها مانند اسپیرولینا و کلرلا ولگاریس به ترتیب حاوی مقادیر بالایی پروتئین (50-70٪ و 40-60٪) هستند که با محتوای پروتئین پروتئین‌های حیوانی یا سویا برابری کرده یا حتی از آن فراتر می‌روند.

علاوه بر این، بسیاری از جلبک‌ها حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری، به علاوه ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات فعال زیستی هستند؛ به طوری که تحقیقات جدید دانشگاه اومئا در سوئد که توسط اتحادیه اروپا تأمین مالی شده است نشان می‌دهد که انواع جلبک‌ها می‌توانند برای تقویت یا جایگزینی غذاهای حیوانی مورد استفاده قرار گیرند.

2. پایداری و مزایای زیست محیطی

اما اگر قرار باشد جلبک‌ها به چیزی افتخار کنند، آن چیزی نیست جز گواهینامه‌های زیست محیطی. ما فقط در مورد رنگ آن صحبت نمی‌کنیم. به سختی می‌توان یک ماده تشکیل‌دهنده با مشخصات پایداری بهتر پیدا کرد. میکرو جلبک‌ها می‌توانند در زمین‌های غیرقابل کشت رشد کنند، از جریان‌های جانبی غنی از مواد مغذی برای خوراک استفاده کنند و از CO2 در فتوسنتز استفاده کنند؛ که همگی به کاهش ردپای زیست محیطی آن کمک می‌کنند. جلبک‌ها اساساً یک استراتژی بازاریابی سازگار با محیط زیست را به صنعت غذا و نوشیدنی هدیه می‌دهند و یک روایت را ممکن می‌سازند که در آن استفاده کم از زمین، استفاده کم از آب و یک رویکرد “طبیعت مثبت” وجود دارد.

3. مواد تشکیل دهنده کاربردی و چند منظوره

ما اشاره کردیم که جلبک‌ها می‌توانند در جایگزین‌های گوشت استفاده شوند. اما پتانسیل آن‌ها در کاربردهای مواد تشکیل دهنده عملکردی، آن‌ها را حتی از این هم متنوع‌تر می‌کند. تنوع بیوشیمیایی و تطبیق‌پذیری بافت و طعم این موجود گیاهی به این معنی است که می‌توان از آن‌ها در جایگزین‌های ماهی و تخم مرغ نیز استفاده کرد. سایر موارد استفاده عبارتند از: رنگ‌دهنده طبیعی یا ماده آنتی‌اکسیدانی در نوشیدنی‌ها و میان‌وعده‌ها، و یک بافت‌دهنده یا امولسیون‌کننده. هیدروکلوئیدهای مشتق شده از جلبک مانند کاراگینان، آگار و آلژینات در حال حاضر به طور گسترده توسط صنایع غذایی به عنوان عوامل غلیظ‌کننده، ژل‌کننده و امولسیون‌کننده استفاده می‌شوند.

4. اعتماد مصرف کننده

در حالی که تعداد کمی از مصرف‌کنندگان متوجه چگونگی رشد یا کشت جلبک‌ها می‌شوند، نیازی نیست که همه چیز را بدانند. طبق یک نظرسنجی از بیش از 5000 مصرف‌کننده در کشورهای شمال و شرق اروپا [منبع: locality-algae.eu]، بیش از 50٪ از پاسخ‌دهندگان تشخیص می‌دهند که غذاهای مبتنی بر جلبک برای کشاورزان و تولیدکنندگان ارزش اقتصادی دارند، به‌ویژه از طریق تأمین منابع محلی و تولید در مقیاس کوچک، و این برای صنعت مهم است. اعتماد نیز کلیدی است. در برخی کشورها، اعتماد به جلبک‌ها بالاست – مانند نروژ و آلمان. در لیتوانی، بدبینی بیشتری مشاهده می‌شود. محققان اعتماد را با آشنایی و شفافیت مرتبط می‌دانند. اگر مصرف‌کنندگان بدانند جلبک از کجا می‌آید، به احتمال زیاد به آن اعتماد می‌کنند.

برندها می‌توانند با تأکید بر “جلبک‌های تولید محلی” یا “تولید مستقر در سواحل” در داستان‌سرایی خود، و ایجاد اعتماد مصرف‌کننده، به این موضوع تکیه کنند.

5. فرصت های بازار

و در نهایت، یک فرصت واقعی در بازار وجود دارد، اگرچه با برخی هشدارها. به طور کلی، آشنایی و استفاده مصرف‌کنندگان از غذاهای مبتنی بر جلبک کم است، اما بیش از نیمی (52٪) مشتاق هستند غذاهای جدید حاوی جلبک را امتحان کنند. سهم خوبی (45٪) گفتند که دوست دارند آن‌ها را در رژیم غذایی منظم خود بگنجانند.

اما یک شرط وجود دارد: مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند از جلبک به عنوان یک ماده مکمل استفاده شود تا اینکه پایه اصلی یک محصول جدید باشد. آزمایش‌ها نشان داد که مصرف‌کنندگان محصولاتی با محتوای جلبک کم (کمتر از 10٪) را ترجیح می‌دهند. فراتر از آن، کمتر آن را دوست دارند.

این برای صنعت چه معنایی دارد؟ این یک محیط بازار “محتاطانه اما امیدوارکننده” برای غذاهای مبتنی بر جلبک است – که باید به اندازه کافی چراغ سبز برای ایجاد سر و صدا باشد.

تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:

رشد بازار جلبک و کاربردهای متنوع آن، فرصت‌های جذابی برای تولیدکنندگان ایرانی فراهم می‌کند. با توجه به رویکرد مصرف‌کنندگان به غذاهای سالم و پایدار، استفاده از جلبک در محصولات غذایی می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین کشت جلبک و همکاری با مراکز تحقیقاتی، مسیر موفقیت را هموار می‌کند.