خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از فودنوگیتور گزارش می‌دهد که ریچارد زالتمن، مدیرعامل ای‌آی‌تی فود (EIT Food)، در کنفرانس اخیر فیوچر فودتک لندن (Future Food-Tech London)، به تغییر چشم‌انداز صنعت غذا اشاره کرده است. او تأکید می‌کند که با افزایش تعرفه‌های تجاری و فشار بر بومی‌سازی منابع، روایت پایداری از جایگاه مرکزی خود به سمت تمرکز بر تاب‌آوری و اصول بنیادی کسب‌وکار تغییر یافته است. این در حالی است که نوآوری‌های فودتک، به ویژه در حوزه‌های هوش مصنوعی، رباتیک و فناوری‌های اندازه‌گیری، همچنان با هدف مقابله با چالش‌های جدید در حال رشد و تحول هستند. سرمایه‌گذاران نیز اولویت خود را به اقتصاد واحد و بنیان‌های مالی محکم‌تر معطوف کرده‌اند، اما تعهدات واقعی شرکت‌ها به پایداری، هرچند با زبانی محتاط‌تر، همچنان پابرجاست.
تغییر پارادایم در صنعت غذا: از پایداری به تاب‌آوری
چشم‌انداز صنعت غذا در حال تغییر است. با توجه به اینکه تعرفه‌ها شرکت‌ها را به سمت بومی‌سازی منابع سوق می‌دهند، روایت پایداری کمتر برجسته می‌شود و شرکت‌ها شروع به تمرکز بر اصول بنیادین می‌کنند. در همین حال، فودتک (Food-tech) همچنان در حال نوآوری است و فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (AI) و رباتیک را برای حل مشکلات جدیدی که پدیدار می‌شوند، به کار می‌گیرد.
تحول در نگاه سرمایه‌گذاران
برخی سرمایه‌گذاران پیشنهاد کرده‌اند که اصول بنیادی، مانند اقتصاد واحد (یونیت اکونومیکس)، بر پایداری اولویت داده می‌شوند؛ و یک داستان پایداری خوب به تنهایی دیگر برای استارت‌آپ‌ها جهت تأمین بودجه کافی نیست. ریچارد زالتمن، مدیرعامل ای‌آی‌تی فود، ماه گذشته در کنفرانس فیوچر فودتک لندن تاکید کرد که باید بین علاقه به خود پایداری و علاقه به روایت پایداری تمایز قائل شد. زالتمن می‌گوید: «روایت به طور قطع در حال تغییر است.» او اضافه می‌کند: «این روایت بیشتر به سمت تاب‌آوری و انجام کار درست برای کسب‌وکار پیش می‌رود.»
تعهدات پایداری: تغییر در روایت، نه عمل
این لزوماً به این معنی نیست که شرکت‌ها در مورد اهداف واقعی پایداری خود عقب‌نشینی کرده‌اند. زالتمن اذعان می‌کند: «ممکن است برخی عقب‌نشینی کرده باشند»، اما دیگران، هم استارت‌آپ‌ها و هم شرکت‌های بزرگ، همچنان به شدت متعهد هستند. بسیاری از شرکت‌ها همچنان در زمینه تامین پایدار و کشاورزی احیاکننده سرمایه‌گذاری می‌کنند و زنجیره ارزش خود را کربن‌زدایی می‌کنند. در حالی که شرکت‌ها «در بیان اظهارات خود محتاط‌تر شده‌اند»، این به معنای کنار گذاشتن ابتکارات واقعی پایداری نیست. «شرکت‌ها توجه زیادی به انتشار کربن (Scope-3) خود دارند، فقط این کار را تحت یک عنوان متفاوت انجام می‌دهند. که شاید سالم‌تر باشد؛ به جای اینکه پایداری یک بخش جانبی باشد، [این] بخشی اساسی از نحوه انجام کسب‌وکار توسط سازمان‌هاست.»
تاثیر تعرفه‌ها و بومی‌سازی زنجیره تامین
موانع تعرفه‌ای از سوی ایالات متحده آمریکا (US) تأثیر قابل توجهی بر تقریباً تمام بخش‌های اقتصاد جهانی داشته و صنعت غذا نیز از این قاعده مستثنی نیست. زالتمن از ای‌آی‌تی گفت: «تعرفه‌ها همه را در اروپا تحت تأثیر قرار می‌دهند، و عمدتاً عدم قطعیت است که مشکل‌ساز شده است.»
رقابت در بستر عدم قطعیت
تعرفه‌ها به طور مداوم متناقض هستند و دائماً در حال تغییرند. این امر تغییر سریع زنجیره غذایی جهانی را بسیار دشوار می‌کند. در همین حال، شرکت‌ها شروع به سازگاری کرده‌اند و برای جلوگیری از موانع تجاری، منابع خود را بومی‌سازی می‌کنند. شرکت‌ها از شوک همه‌گیری کووید-۱۹ (Covid-19) در اوایل این دهه «آزموده‌شده‌اند» و این تجربه به آنها کمک می‌کند تا با چالش‌های ناشی از تعرفه‌ها کنار بیایند.
موتورهای محرک نوآوری در آینده
با وجود این نوسانات، صنعت غذا همچنان در حال نوآوری است. زالتمن چه حوزه‌هایی را محرک نوآوری در آینده می‌بیند؟
فناوری‌های اندازه‌گیری: چشم‌انداز جدید
فناوری اندازه‌گیری در فودتک اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. زالتمن توضیح می‌دهد که این می‌تواند برای اندازه‌گیری عملکرد کشاورزی در مزرعه، یا تأثیر یک ماده غذایی پس از قرار گرفتن در قفسه باشد.
رباتیک و هوش مصنوعی: ستون‌های آینده
در همین حال، با کاهش در دسترس بودن نیروی کار برای جابجایی مواد غذایی در کشاورزی، رباتیک برجسته‌تر می‌شود. در نهایت، تأثیر هوش مصنوعی در حال رشد است. توانایی استفاده از هوش مصنوعی برای درک غذا و اجزای مغذی آن، و همچنین ایجاد پروتئین‌ها بر اساس تقاضا، تأثیر «تحول‌آفرینی» بر سیستم غذایی دارد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
تحریم‌ها و چالش‌های داخلی ایران، بومی‌سازی و تاب‌آوری را به اولویت‌های طبیعی تبدیل کرده است. فرصت‌هایی برای توسعه فودتک بومی، به‌کارگیری هوش مصنوعی در بهینه‌سازی زنجیره تامین و کشاورزی هوشمند وجود دارد. تمرکز بر کارایی و کاهش ضایعات، می‌تواند پایداری را در قالب افزایش سودآوری و امنیت غذایی محقق کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟