خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از فودنوویگیتور گزارش می‌دهد که برای اولین بار، نانوپلاستیک‌ها – ذرات پلاستیکی میکروسکوپی و حتی کوچک‌تر از میکروپلاستیک‌ها – در بخش‌های خوراکی سبزیجات کشف شده‌اند. این یافته که در مطالعه‌ای منتشر شده در نشریه اینوایرونمنتال ریسرچ (Environmental Research) آشکار گشته، نگرانی‌های جدی در مورد خطرات بالقوه سلامت برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند؛ چراکه نانوپلاستیک‌ها به دلیل اندازه بسیار کوچکشان، می‌توانند به جریان خون انسان، اندام‌های حیاتی و حتی جنین در دوران بارداری نفوذ کنند. این کشف بر اهمیت روزافزون موضوع ایمنی غذا و آلودگی پلاستیکی در زنجیره تأمین غذا تأکید دارد و می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای کشاورزی و سلامت عمومی داشته باشد.
سال‌هاست که بحث خطرات میکروپلاستیک‌ها، ذرات پلاستیکی رایج در محصولات غذایی و نوشیدنی، به یکی از مهم‌ترین مباحث ایمنی غذا تبدیل شده است؛ اما نانوپلاستیک‌ها، فرزندان کوچک‌تر میکروپلاستیک‌ها هستند که قطر برخی از آن‌ها به یک میلیونیم سانتی‌متر می‌رسد. برخلاف میکروپلاستیک‌ها که عمدتاً در دستگاه گوارش باقی می‌مانند، نانوپلاستیک‌ها به اندازه‌ای کوچک‌اند که می‌توانند از ریه‌ها یا روده وارد جریان خون انسان شده و به قلب، مغز، سلول‌ها و حتی نوزادان تازه متولد شده در دوران بارداری برسند. این قابلیت نفوذ، آن‌ها را به مراتب خطرناک‌تر از میکروپلاستیک‌ها می‌کند.
برای بررسی این پدیده، محققان در مطالعه مذکور، ریشه‌های غیرگوشتی تربچه را به مدت پنج روز در معرض نانوپلاستیک‌های پلی‌استایرن (Polystyrene) قرار دادند. پلی‌استایرن به دلیل شیوع بالا در خاک‌های کشاورزی انتخاب شده بود. نتایج نشان داد که پس از پایان آزمایش، مجموعاً ۴.۴ درصد از کل آلودگی توسط تربچه جذب شده است. از این میزان، حدود ۲۵ درصد در ریشه‌های خوراکی و ۱۰ درصد در ساقه‌ها یافت شد، هرچند اندازه‌گیری دقیق به دلیل محدودیت‌های تحلیلی امکان‌پذیر نبود. پژوهشگران با استفاده از نشانه‌گذاری رادیویی (radiolabelling)، حرکت این ذرات پلاستیکی را ردیابی کردند.
پیش از این تصور می‌شد که نوار کاسپاریان (Casparian strip)، یک لایه محافظ آب‌گریز در گیاهان، مانع از رسیدن نانوپلاستیک‌ها به ریشه‌ها و ساقه‌های خوراکی می‌شود. در حالی که ورود نانوپلاستیک‌ها به ریشه گیاهان قبلاً ثابت شده بود، اما نفوذ آن‌ها به بخش‌های خوراکی گیاه گزارش نشده بود. این مطالعه جدید اما نشان داد که نانوپلاستیک‌ها قادرند از این سد عبور کرده و در ریشه‌ها و ساقه‌های خوراکی تجمع یابند، و بدین ترتیب به هر مصرف‌کننده‌ای منتقل شوند.
محققان خاطرنشان کردند که اگرچه نانوپلاستیک‌های پلی‌استایرن توانستند از این سد عبور کنند، اما این لزوماً به این معنی نیست که همه انواع نانوپلاستیک‌ها چنین قابلیتی دارند؛ برای مثال، ذرات کمتر آب‌گریز ممکن است متوقف شوند. با این حال، پژوهشگران بر این باورند که نانوپلاستیک‌ها به همین روش می‌توانند وارد سایر محصولات کشاورزی مانند کاهو نیز شوند. همچنین، با توجه به اینکه این مطالعه تنها در یک دوره پنج روزه انجام شد، تجمع نانوپلاستیک‌ها در شرایط عادی و در طولانی‌مدت می‌تواند به مراتب بیشتر باشد. نانوپلاستیک‌های استفاده شده در این تحقیق پایداری خود را برای چندین هفته نشان داده‌اند.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
یافتن نانوپلاستیک در سبزیجات تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و سلامت جامعه ایران است. کارآفرینان باید به سمت توسعه روش‌های شناسایی، کاهش آلودگی پلاستیکی در کشاورزی و بسته‌بندی‌های پایدار حرکت کنند. پایش محصولات و فرهنگ‌سازی ضروری است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟