خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از ایسنا گزارش میدهد، محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، به تندی از انباشت “مقررات، بخشنامهها و دستورالعملهای خلقالساعه” در حوزه تجارت خارجی کشور انتقاد کرده و هشدار داده است که این وضعیت نه تنها فعالان اقتصادی را با سردرگمی و بنبست مواجه ساخته، بلکه حتی دستگاههای اجرایی نیز در اجرای مصوبات حاکمیتی دچار مشکل شده و مسئولیتها را به یکدیگر محول میکنند. این ناهماهنگیها و پیچیدگیها، عملاً فرآیندهای تجاری را متوقف کرده و ناکارآمدی سیاستگذاریهای اخیر در بخش صادرات و واردات را به وضوح نشان میدهد.
بنبست در تجارت خارجی: بلاتکلیفی صادرکنندگان
لاهوتی با تأکید بر اینکه نارضایتی فعالان اقتصادی از قوانین و محدودیتهای تجاری پدیده جدیدی نیست، تصریح کرد که تقریباً هیچ فعال اقتصادی از شرایط فعلی قوانین و محدودیتهای اعمالشده رضایت ندارد. وی افزود، زمانی که این فعالان برای حل مشکلات خود به نهادهای متولی مراجعه میکنند، با پاسخهای متناقضی روبرو میشوند که هر دستگاه مسئولیت را متوجه نهاد دیگری میداند.
پاسکاری مسئولیتها: سدی در برابر صادرات و واردات
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران برای نمونه به چالشهای فعالان اقتصادی در استفاده از سازوکار “واردات در مقابل صادرات” اشاره کرد. او توضیح داد که در چنین مواردی، بانک مرکزی اعلام میکند که این موضوع در حیطه اختیارات وزارت صمت است و امکان اقدام ندارد، در حالی که وزارت صمت متقابلاً اظهار میدارد بانک مرکزی کد یا مجوز لازم را ارائه نکرده است. این نوع پاسکاریها، فعال اقتصادی را در بلاتکلیفی محض رها میکند و عملاً از انجام فعالیتهای تجاری بازمیدارد.
ریشه سردرگمی: انبوه بخشنامههای خلقالساعه
لاهوتی ریشه اصلی این سردرگمی گسترده را در پیچیدگیهای ناشی از تصویب بیشمار مقررات رنگارنگ، بخشنامههای متعدد و دستورالعملهای بیحد و حصر دانست. او گفت که این رویه تا جایی پیش رفته است که حتی خود دستگاههای اجرایی نیز در اجرای همین مقرراتی که تدوین کردهاند، با مشکلات جدی مواجه شدهاند.
دام بخشنامههای خودساخته
وی افزود: امروز به کرات مشاهده میشود که یک دستگاه اجرایی به دستگاه دیگر نامه میزند و اعلام میکند که موضوعی در حیطه اختیارات آن نیست و دستگاه دیگر باید آن را اجرا کند. این مکاتبات و اختلافنظرها، از جمله مکاتبات بانک مرکزی با وزارت صمت یا سازمان توسعه تجارت با گمرک کشور، نشان میدهد که دستگاههای اجرایی خود در دام بخشنامههایی افتادهاند که خودشان آنها را تدوین و ابلاغ کردهاند. در این میان، هر دستگاه تلاش میکند مسئولیت را از خود سلب کند، در حالی که این مصوبات، مصوبات حاکمیتی هستند و حاکمیت نیز باید یکپارچه عمل کند.
فقدان انسجام؛ چالش حاکمیت یکپارچه
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران بر ضرورت نگاه منسجم و همهجانبه در سیاستگذاری تجاری تأکید کرد. او بیان داشت که قرار نیست هر دستگاهی به صورت جزیرهای صرفاً مسئولیت محدود خود را ببیند و نسبت به آثار تصمیماتش بر سایر بخشها و دستگاهها بیتفاوت باشد. لاهوتی تصریح کرد: هنگامی که تصمیمی در سطح حاکمیت اتخاذ میشود، همه دستگاهها باید در اجرای آن هماهنگ و پاسخگو باشند.
پیامدها و ناکارآمدی سیاستهای تجاری
لاهوتی پیامدهای این ناهماهنگیها را بسیار جدی دانست و گفت که به نظر میرسد شرایط به نقطهای رسیده است که حتی دستگاههای اجرایی نیز از ایفای تعهداتی که در قبال یکدیگر ایجاد میکنند، بازماندهاند و همین امر عملاً فرآیندهای اجرایی را متوقف کرده است. او در جمعبندی سخنان خود اظهار داشت: تا پیش از این، این فعالان اقتصادی بودند که درگیر بخشنامهها و دستورالعملهای خلقالساعه میشدند و اعتراض میکردند، اما اکنون خود دستگاههای اجرایی نیز گرفتار همین تصمیمات شدهاند. این وضعیت بهروشنی نشاندهنده ناکارآمدی عمیق در سیاستها و تصمیمات اتخاذشده در سالهای اخیر در حوزه تجارت، به ویژه در بخش صادرات و واردات کشور است.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
این سردرگمی بوروکراتیک، هزینههای مبادلات اگروفود را بالا برده و رقابتپذیری را تضعیف میکند. فعالان باید با تمرکز بر شفافسازی داخلی و تدوین سیاستهای پایدار، به بهبود فضای کسبوکار و توسعه صادرات کمک کنند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟