کمپرسور هوا در صنایع دارویی و غذایی نقش حساسی داشته و کیفیت هوای فشردهی مورد استفاده از مسائل حائز اهمیت است. در این کارخانجات هوای فشرده نه فقط برای راه اندازی تجهیزات بادی یا پنوماتیک، همچون بسته بندی و پر کردن بسته ها، که در تماس مستقیم یا غیرمستقیم با مواد خام، ظروف کاربردی و حتی دارو یا مادهی غذایی قرار دارد. از این روست که کیفیت هوای فشرده تاثیری مستقیم بر کیفیت محصول نهایی دارد.
صنعت داروسازی
صنعت داروسازی دنیایی اعجاب انگیز است که با فرآیندهایی بسیار دقیق و حساس، به تولید داروها و مواد درمانی میپردازد که مواد مورد نظر در نهایت وارد بدن انسان میشود. از جمله مراحل مختلف این صنعت میتوان به تحقیق و توسعهی فرمول دارو، تولید، بسته بندی، کنترل کیفیت و توزیع به داروخانههای کل کشور اشاره کرد. کوچکترین ذرات گرد، غبار یا خدای نکرد آلودگی کل بچ دارویی را غیرقابل استفده خواهد کرد و از این رو کارخانجات داروسازی فضایی استریل دارند. تجهیزات خط تولید، اتاقهای تمیز یا کلین رومها و سیستمهای کنترل کیفیت همگی به گونهای طراحی و اجرا شده اند که ذرهی ناخواستهای وارد دارو نشود. هوای فشرده در صنعت دارویی برای انتقال مواد پودری، پر کردن قرص و کپسول، پاکسازی دستگاهها و ابزارآلات و حفظ فشار اتاق استریل به کار گرفته میشود. همانطور که گفته شد داروها وارد بدن انسان خواهد شد، فلذا هوای فشردهی مورد استفاده کاملا بدون روغن، خشک و تمیز است.
کمپرسور اویل فری
در کارخانجات دارویی استانداردهای حساسی برقرار بوده و از جملهی آنها هوای فشرده می بایست استاندارد ایزو ۸۵۷۳ را پاس کند تا از پاکی آن و غیبت کامل ذرات و بخار روغن اطمینان حاصل شود. کمپرسورهای اویل فری و کلاس صفر انتخاب نخست این صنایع است. در کمپرسورهای اویل فری برای جبران کمبودهای ناشی از غیبت روغن در داخل ایرند هوای فشرده از طراحی خاص و روکشهای مناسب استفاده میشود. در این کمپرسورها کلیرانس یا فاصلهی روتورهای کمپرسور اسکرو با جدارهی سیلندر بسیار اندک است و این مهم هدررفت هوای فشرده در اثر جریان بازگشتی را کاهش میدهد. در کمپرسور روغنی وجود فیلم روغن نقش آببندی داخلی را بر عهده دارد و جلوی این جریان را میگیرد.
همچنین در کمپرسورهای اویل فری غیاب روغن منجر به افت پاکسازی خرده ذرات داخلی و افت خنککنندگی میشود که روکشهای تفلون یا مولیبدنوم برای روتورهای اسکرو هر دوی این عوامل را به شکل چشمگیری بهبود میبخشد. همین پیچیدگیها البته نگهداری و سرویس کمپرسور اسکرو اویل فری را بسیار حساس میسازد. برای مثال خرابی ایرند یا المنت این کمپرسورها راه چارهی ارزانی ندارد و احتمالا مجبور به تعویض کامل المنت یا خرید کمپرسور جدید خواهید شد. البته در خارج از ایران بازسازی روکش روتور اویل فری و تنظیم کلیرانس با جداره در آزمایشگاههای پیشرفته انجام میشود که هزینهی آن کم نخواهد بود.

صنعت غذایی
صنعت غذایی اندکی با صنایع داروسازی متفاوت است. گسترهی این صنعت وسیعتر بوده و در نتیجه با انواع محصولات نوشیدنی، لبنیات، گوشت، نان و خوراکیهای بستهبندی سر و کار داریم. حفظ کیفیت، طعم، بافت و ایمنی مواد غذایی از جمله خطوط قرمز است. محیط تولید مواد غذایی نیز کاملا بهداشتی بوده و تجهیزات به طور پیوسته پاکسازی میشوند تا امکان شکلگیری کلونیهای میکروبی و باکتریایی نباشد. هوای فشرده در این صنایع نیز کاربرد فراوان داشته و در بلومولدینگ یا قالبگیری بادی بطریهای پلاستیکی، خشک کردن سطوح، انتقال مواد غذایی، بسته بندی و راهاندازی تجهیزات پنوماتیک کاربرد دارد. مشابه با صنایع دارویی در این مورد هم می بایست هوا تمیز، عاری از روغن و رطوبت باشد تا از فساد یا تغییر طعم مواد جلوگیری شود.
در صنایع غذایی نیز کمپرسور اویل فری کمپرسور اسکرویی است که به سراغ آن خواهیم رفت تا ریسک هرگونه آلودگی به حداقل برسد. همچنین نصب فیلترهای پیشرفته برای ذرات و روغن و کنترل کیفیت هوای فشردهی خروجی و کنترل و بررسی لولهکشی مناسب از جمله تاکیدات همیشگی کارشناسان است. در این صنایع کمپرسور فقط منبعی برای تامین انرژی نبوده و بخشی از سیستم تضمین کیفیت محسوب میشود. در نتیجه انتخاب کمپرسور مناسب، طراحی سیستم فیلتراسیون و نگهداری و سرویس منظم تجهیزات سلامت مصرف کننده و اعتبار برند تولید کننده را به همراه خواهد داشت.
مدل کمپرسورهای پیشنهادی
در این مورد انتخاب از میان کمپرسورهای داخلی ناممکن است، چون حساسیت بسیار بالاست و شرکتهای ایرانی همچنان در تولید کمپرسور اویل فری ناموفق بوده اند؛ حتی میلی هم به تحقیق و توسعه در این زمینه نداشته اند. فشار و دبی مناسب برای بسته بندی، دمیدن و مصارف پنوماتیک صنایع غذایی و دارویی در محدودهی ۴ تا ۱۰ بار بوده و دبی یا ظرفیت هوادهی مناسب به ظرفیت خط تولید و تعداد تجهیزات مصرف کنندهی هوا بستگی دارد. نصب درایر مناسب هوای فشرده نیز ضروری است.
مدلهای اطلس کوپکو

اطلس کوپکو مدلهای اویل فری کمپرسور اسکرو برقی خود را با عناوین ZT برای مدلهای هواخنک و ZR برای مدلهای آب خنک عرضه کرده است. این مدلها با الکتروموتورهای ضعیف و قوی در گسترهای از ۱۵ تا ۹۰۰ کیلووات ساخته شده و رنج فشار عملیاتی ۳/۵ تا ۱۳ بار دارند. همچنین میزان هوادهی یا دبی هوای فشردهی خروجی برای آنها از ۲۰ تا ۲۵۰۰ لیتر بر ثانیه نوسان دارد.
| مشخصات کمپرسورهای اویل فری اطلس کوپکو | |
| هوادهی هوای فشرده خروجی | ۲۰ تا ۲۰۵۶ لیتر بر ثانیه |
| فشار کاری با واحد بار | ۳/۵ تا ۱۳ بار |
| قدرت الکتروموتور | ۱۵ تا ۹۰۰ کیلووات |
| هوادهی به متر مکعب بر دقیقه | ۱ تا ۱۵۰ متر مکعب بر دقیقه |
از جمله مدلهای اطلس کوپکو اویل فری که بر روی وبسایت جهان کمپرسور بررسی شده و موجود است میتوان به مدلهای هواخنک ZT 75 ، ZT 22 ، مدل قدیمی ZT 1 که معادل ZT 30 فعلی است، ZT 15 ZT200 و … اشاره کرد. مدلهای متعدد آبخنک از خانوادهی ZR نیز بررسی شده است که از جملهی آنهاست ZR 250 ، ZR 50 و ZR 55. کتب راهنمای این کمپرسورها در موارد مختلفی بر روی سایت جهان کمپرسور قرار گرفته است:
کتاب راهنمای مدلهای ۵۵ تا ۹۰ کیلوواتی ، کتاب راهنمای کمپرسورهای هواخنک و آب خنک اویل فری اطلس کوپکو مدلهای ۱۱ تا ۲۷۵ کیلوواتی، لیست قطعات یدکی کمپرسورهای هواخنک و آبخنک ۷۵ تا ۹۰ کیلوواتی اطلس کوپکو، و بیشتر.
همچنین برای مصارف آزمایشگاهی و پزشکی میتوان به سراغ مدلهای غیر اسکرو همچون کمپرسورهای اسکرول نیز رفت. کمپرسورهای اسکرول و سانتریفیوژ به موجب پیکربندی متفاوت و تعداد قطعات کمتر محدودیت ضریب تراکم در هر مرحله دارد، اما به موجب همین مسائل از ظرفیتهای هوادهی بسیار بهتری بهره میبرد که از جملهی آن به SF 4 اطلس کوپکو مراجعه کنید.
مدلهای کمپرسور کایزر

کمپرسورهای اویل فری کایزر آلمان در دو سری CSG و FSG عرضه میشود. این کمپرسورها از دو روش خنکسازی هواخنک و آبخنک بهره میبرد که کمپرسورهای هواخنک از ۴/۲ تا ۵۱ متر مکعب بر دقیقه با فشار کاری ۴ تا ۱۱ بار ارائه میدهد. الکتروموتور نصب شده از ۳۷ تا ۳۵۵ کیلووات توان در اختیار واحد کمپرسور قرار داده و این کمپرسورها تا دمای ۴۵ درجه قابلیت عملیاتی دارد. کمپرسورهای اویل فری آب خنک کایزر نیز بازهی عملیاتی مشابهی داشته و بهرهوری انرژی بهتری دارد.
از جمله مدلهای کمپرسور کایزر که بر روی سایت جهان کمپرسور بررسی شده و موجود است عبارت است از FSG 300-2 ، کمپرسور آب خنک CSG 70-2 W و نیز CSG 120 .
همچنین کایزر نیز برای مصارف پزشکی و آزمایشگاهی کمپرسورهای ضعیفتر تسمهای همچون ایرسنتر ۲۵ و SX 4 دارد.
اینگرسولرند
کمپرسورهای برقی اینگرسولرند بسیار در بازار ایران کم پیداست. این برند حضور عظیمی در بازار کمپرسورهای دیزلی ایران داشته و در کوچه و خیابان در کنار هر ساختمان در حال ساخت با کمپرسور اینگرسولرندی روبرو خواهیم شد. اما این برند مشابه با سول ایر بیشتر در همین زمینه موجود بوده و مدلهایی همچون L37 اینگرسولرند و E185i-A155 بسیار کمیابند.
سایر کمپانیها
برندهایی همچون کوبلیون ژاپن در بازار ایران نایاب است و اگر به شما پیشنهاد شد، پس از بررسیهای کافی، با روی گشاده بررسی کنید. این برند ژاپنی در چین و به ویژه منطقهی شانگهای کارخانجاتی داشته و کمپرسورهای باکیفیتی با عنوان امراد در زمینهی هوای فشردهی خشک و عاری از روغن تولید میکند. آلمیگ برند آلمانی زیرمجموعهی هولدینگ فوشنگ چین است که به تازگی گاه گاه در میان بار وارداتی بازرگانان ایرانی مشاهده میشود و مدلهای لنتو ۲۲ و لنتو ۵۵ از میان کمپرسورهای اویل فری آن را بررسی کرده ایم. از جمله نکات مهمی که به هنگام خرید این قبیل کمپرسورهای می بایست مدنظر قرار داد تسمهای یا کوپل مستقیم بودن ارتباط الکتروموتور با واحد کمپرسور است.
منبع: جهان کمپرسور
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟