خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از FoodNavigator گزارش می‌دهد که قیمت جهانی شکر به پایین‌ترین سطح خود در پنج سال اخیر رسیده است. این افت شدید که در تاریخ ۳۰ اکتبر به ۱۴.۲۸ دلار (۱۲.۴۰ یورو) در هر پوند رسید و پایین‌تر از سطح قیمت‌ها در اکتبر ۲۰۲۰ است، عمدتاً ناشی از مازاد عرضه جهانی شکر و تغییر کاربری کارخانه‌های تولیدکننده است. این وضعیت فرصتی بی‌نظیر برای تولیدکنندگان ایجاد کرده تا هزینه‌های خود را مدیریت کنند، اما این سوال مطرح است که این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و چگونه می‌توان برای بازگشت احتمالی قیمت‌ها آماده شد؟
افت بی‌سابقه: جزئیات قیمتی و تفاوت‌های منطقه‌ای
قیمت شکر در بازارهای جهانی به کف پنج سال اخیر خود رسیده است. بر اساس گزارش «تریدینگ اکونومیکس»، در تاریخ ۳۰ اکتبر، قیمت شکر به ۱۴.۲۸ دلار (۱۲.۴۰ یورو) به ازای هر پوند کاهش یافت که پایین‌ترین میزان از اکتبر ۲۰۲۰ به شمار می‌رود. با این حال، شکر تولیدی در اتحادیه اروپا به دلیل ماهیت متفاوت تولید (عمدتاً از چغندر قند به جای نیشکر) و نیز ماهیت محافظه‌کارانه‌تر بازار آن، چنین افت چشمگیری را تجربه نکرده است. جردن کیر-نش، مشاور اصلی در شرکت مشاوره زنجیره تأمین «پروکسیما»، این تفاوت را توضیح می‌دهد.
عوامل کلیدی در سقوط قیمت شکر
چندین عامل دست به دست هم داده‌اند تا قیمت جهانی شکر به این سطح پایین برسد. درک این عوامل برای پیش‌بینی روندهای آتی ضروری است.
مازاد عرضه جهانی و تغییر الگوی تولید
دلیل اصلی این کاهش قیمت، پیش‌بینی مازاد عرضه شکر در سطح جهانی است. استفن باتلر، مدیر ارشد بازرگانی و هم‌بنیانگذار شرکت «چای» (ChAI)، که از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی نوسانات قیمت کالاها استفاده می‌کند، توضیح می‌دهد که تولیدکنندگان انتظار دارند در فصل ۲۰۲۵/۲۶ با مازاد ۱.۹۸ میلیون تنی شکر مواجه شوند. این رقم در تضاد شدید با کسری ۵ میلیون تنی فصل قبل است.
یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت شکر، افت همزمان قیمت نفت و ذرت است. باتلر اشاره می‌کند که کارخانه‌های تولید شکر در برزیل و آمریکا، که از بزرگترین تولیدکنندگان شکر جهان هستند، می‌توانند بسته به سودآوری بیشتر، هم نیشکر برای تولید شکر غذایی و هم اتانول برای سوخت تولید کنند. از آنجا که قیمت نفت در حال حاضر نسبتاً پایین است، تقاضا برای اتانول نیز کاهش یافته است. این امر باعث شده تا بسیاری از کارخانه‌ها تولید اتانول را کنار گذاشته و به سمت تولید بیشتر شکر روی آورند.
تغییر تقاضا در بازارهای کلیدی
جردن کیر-نش از «پروکسیما» می‌افزاید که در اتحادیه اروپا، بسیاری از تولیدکنندگان به دنبال استفاده از جایگزین‌های شکر، مانند کنسانتره سیب، هستند تا بتوانند ادعای “بدون شکر افزوده” را برای محصولات خود مطرح کنند. این رویکرد به معنای کاهش تقاضا برای شکر از سوی اتحادیه اروپاست.
باتلر همچنین گمان می‌کند که محبوبیت داروهای GLP-1، که باعث سرکوب اشتها و تغییر نحوه واکنش مصرف‌کنندگان به طعم‌های شیرین می‌شوند، با تأثیر بر تقاضا، به کاهش قیمت شکر نیز کمک کرده است.
چشم‌انداز آینده: آیا قیمت‌ها بازخواهند گشت؟
با توجه به اینکه قیمت شکر در چنین سطوح پایینی قرار دارد، مسلم است که در مقطعی دوباره افزایش خواهد یافت. اما این بازگشت چگونه و در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد؟
پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت
شرکت «چای» پیش‌بینی می‌کند که قیمت شکر طی ۹ تا ۱۲ ماه آینده به تدریج افزایش خواهد یافت، اما این افزایش بسیار آهسته خواهد بود. باتلر توضیح می‌دهد که بازار همچنان “به شدت نزولی” است.
بازار شکر در حال حاضر به شدت به نفع قراردادهای فروش آتی (short contracts) شکر تمایل دارد. باتلر توضیح می‌دهد که وقتی بازار در یک جهت خاص به شدت متمایل می‌شود، ممکن است معکوس شدن قیمت‌ها رخ دهد و معامله‌گران را مجبور کند تا با خرید مجدد قراردادهای شکر، ریسک خود را کاهش داده یا از موقعیت‌هایشان سود ببرند.
متغیرهای محیطی و ژئوپلیتیکی
فراتر از عوامل بازار، فاکتورهای میدانی مانند الگوهای آب و هوایی نیز می‌توانند به طور قابل توجهی بر محصولات کشاورزی تأثیر بگذارند و باید از نزدیک تحت نظر باشند. “همه در حال حاضر به شدت بدبین هستند، اما اگر در طول برداشت محصول، آب و هوای خشک‌تر، مرطوب‌تر یا نامساعد دیگری ظاهر شود، می‌تواند وضعیت را به سرعت تغییر دهد.”
علاوه بر این، باتلر اشاره می‌کند که وضعیت تجاری بین آمریکا و چین نیز می‌تواند بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد، زیرا یک توافق تجاری بین این دو کشور می‌تواند تقاضای داخلی چین برای شکر را افزایش دهد.
توصیه‌های استراتژیک برای تولیدکنندگان
در حالی که چشم‌انداز کنونی برای خریداران شکر مثبت به نظر می‌رسد، زمان مناسبی است که شرکت‌هایی که به شدت از شکر استفاده می‌کنند، خود را در برابر شوک‌های احتمالی آینده مصون نگه دارند. کیر-نش پیشنهاد می‌کند که شرکت‌ها باید قراردادهای بلندمدت‌تری را منعقد کنند. در حالی که قیمت پایین است، چنین قراردادهایی برای تولیدکنندگان سودمند خواهد بود و آنها را از هزینه‌های ناشی از افزایش احتمالی قیمت‌ها در آینده نجات خواهد داد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
کاهش قیمت جهانی شکر فرصتی استثنایی برای تولیدکنندگان ایرانی است تا هزینه‌ها را کاهش داده و رقابت‌پذیری محصولات خود را افزایش دهند. رصد دقیق بازار و عقد قراردادهای وارداتی بلندمدت در این شرایط، راهکار عملی برای بهره‌برداری است، هرچند ممکن است فشار بر تولید داخلی شکر را تشدید کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟