خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از foodnavigator گزارش می‌دهد: روندهای مصرف‌کننده با سرعت سرسام‌آوری در حال تغییر هستند. چیزی که یک دقیقه پرطرفدار است، ممکن است دقیقه بعد از دور خارج شود؛ حتی شکلات دبی که در بهار ۲۰۲۵ غوغا به پا کرد، دیگر رونق سابق را ندارد. اما با ورود به پاییز ۲۰۲۵، چه چیزهایی در حال افزایش و چه چیزهایی در حال افول هستند؟ تقاضای مصرف‌کنندگان برای غذاها و نوشیدنی‌های عملگرا (functional) به‌شدت افزایش یافته است. از شیرینی‌جات گرفته تا قهوه، این روند فراگیر و حاکم است. بازار جهانی غذا و نوشیدنی‌های عملگرا بیش از ۲۸۱ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۸ به نیم تریلیون دلار برسد.
آلون چن، مدیرعامل گروه تحلیل مواد غذایی taste wise می‌گوید: «عملکردگرایی به انتظار پیش‌فرض مصرف‌کننده تبدیل شده است، نه یک عامل متمایزکننده.» در همین راستا، ۵۷.۳ درصد از فروش نوشیدنی‌های غیرالکلی اکنون ناشی از نیازهای مرتبط با سلامتی است. در همین حال، دسته لبنیات با افزایش علاقه به محصولات عملگرا، تقویت می‌شود و فروش کفیر و ماست‌های زنده به سرعت در حال افزایش است. همچنین، اشاره‌های اجتماعی به آداپتوژن‌هایی مانند آشواگاندا و زردچوبه ۱۵.۲ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است که نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان چقدر با آنها و پتانسیل‌شان درگیر هستند.
اسنک‌ها بسیار پرطرفدار هستند، در حالی که وعده‌های غذایی اصلی در حال افول هستند. مصرف‌کنندگان به طور فزاینده‌ای به رویکرد کم و زیاد روی می‌آورند و این امر بازار اسنک را به ارزش جهانی ۲۶۹.۴۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ رسانده است. میانگین اندازه وعده‌های غذایی در حال کاهش است، در حالی که دفعات مصرف اسنک ۱۱.۲ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. فروش اسنک‌های جایگزین وعده غذایی، مانند پروتئین بارها و اسموتی‌ها، ۱۰.۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. علاوه بر این، taste wise شاهد افزایش ۷.۱ درصدی حذف وعده صبحانه و افزایش ۶.۶ درصدی مصرف اسنک در طول روز است.
یکی از دلایل موفقیت اسنک‌ها، در واقع یکی از مگاترندهای امسال است: سهولت مصرف. سهولت مصرف به عنوان یک محرک مصرف ۹.۰۱ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است، در حالی که سیری ۶.۵ درصد افزایش یافته است که نشان‌دهنده علاقه فزاینده به مینی وعده‌های مغذی به جای وعده‌های غذایی سنتی است. داده‌های منوی رستوران نیز این موضوع را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که میانگین افزایش ۸.۴ درصدی در منو برای آیتم‌های اسنک وجود دارد.
طعم در حال تبدیل شدن به یک محرک قدرتمند خرید است، حتی در دسته‌های مرتبط با سلامتی. به گفته گرند ویو ریسرچ (grand view research)، یک روند کلیدی افزایش تقاضا برای طعم‌های قومی و منطقه‌ای است که ناشی از جهانی‌شدن، افزایش سفر و تمایل به کشف طعم‌های جدید است. «طعم شدید» باعث افزایش ۵۳.۴ درصدی هزینه مصرف‌کنندگان در نانوایی، اسنک و چاشنی‌ها شده است. در همین حال، اشاره‌های اجتماعی به «تند» ۲۰.۱ درصد، «حجیم» ۱۳.۴ درصد و «غنی» ۹.۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
صنایع غذایی و نوشیدنی سخت در تلاش هستند تا به شیوه‌های پایدارتر روی آورند. از کاهش ضایعات غذایی گرفته تا کاهش انتشار co۲ در سراسر زنجیره تأمین، تلاش‌هایی در سراسر صنعت در حال انجام است. چن از taste wise می‌گوید: «پایداری یک ادعای تبلیغاتی نیست، بلکه به طور فزاینده‌ای در انتخاب مواد اولیه گنجانده شده است.» اما در حالی که صنعت سبزتر می‌شود، مصرف‌کنندگان نشانه‌هایی از ناامیدی نشان می‌دهند. یک نظرسنجی اخیر توسط رصدخانه مصرف‌کننده eit food، ترس‌ها را تأیید کرد که علاقه مصرف‌کنندگان به پایداری در حال تضعیف است. در واقع، نتایج نشان داد که تنها ۹ درصد از اروپایی‌ها پایداری را در زندگی خود در اولویت قرار می‌دهند. علاوه بر این، تعداد مصرف‌کنندگانی که هنگام انتخاب خرید، پایداری را در نظر می‌گیرند، از سال ۲۰۲۰ از ۵۱ درصد به ۴۶ درصد کاهش یافته است.
کلاوس گرونرت (klaus grunert)، استاد دانشگاه آرهوس دانمارک و مدیر رصدخانه مصرف‌کننده eit food می‌گوید: «در سال‌های اخیر، شاهد کاهش تعداد مصرف‌کنندگانی بوده‌ایم که هنگام انتخاب رژیم غذایی خود، پایداری را در نظر می‌گیرند.» و دلایل متعددی برای این امر وجود دارد. اولین دلیل هزینه است، به طوری که ۳۱ درصد از افراد مورد بررسی می‌گویند بودجه اصلی‌ترین مانع برای خرید پایدار است. طبق تحقیقات انجام شده توسط شرکت مشاوره هلندی kearny، قیمت محصولات پایدار به طور متوسط ۷۵-۸۰٪ بالاتر از محصولات غیرپایدار است. یکی دیگر از مسائل عمده‌ای که مصرف‌کنندگان با آن روبرو هستند، و این مسئله بارها و بارها در رابطه با صنعت غذا و نوشیدنی مطرح می‌شود، سردرگمی است. گرونرت توضیح می‌دهد: «در حالی که پایداری هنوز مهم است، مصرف‌کنندگان اغلب در مورد اینکه خوردن پایدار واقعاً به چه معناست، مطمئن نیستند.»
در نهایت، پدیده‌ای که به عنوان «خستگی بحران» شناخته می‌شود، تأثیر منفی بر نگرش مصرف‌کنندگان نسبت به پایداری دارد. سال‌هاست که مصرف‌کنندگان با پیام‌های منفی در مورد آینده این سیاره بمباران شده‌اند و با بزرگتر شدن مشکل، صحبت‌های منفی مداوم نیز افزایش می‌یابد. این امر تأثیری بر خلاف آنچه فعالان محیط زیست امیدوارند، به ویژه در میان مصرف‌کنندگان جوان‌تر، دارد. آدیتی کوهلی (aditi kohli)، معاون ارشد apac در متخصصان تحقیقات بازار gwi می‌گوید: «خستگی بحران، مصرف‌کنندگان را فرسوده می‌کند. نسل z بیشتر به درون خود نگاه می‌کند و بر خود و اطرافیان نزدیک خود تمرکز می‌کند. علاقه آنها به مسائل زیست محیطی و امور جاری رو به کاهش است. این بدان معنا نیست که آنها اهمیت نمی‌دهند، بلکه مسئله پهنای باند ذهنی و اولویت‌بندی است که یک ضرورت است.» اما، اگرچه مصرف‌کنندگان ممکن است با موضوع پایداری درگیر نباشند، اما این موضوع برای آینده غذا و نوشیدنی اساسی است و همچنان یک اولویت باقی می‌ماند.
الکل قرن‌هاست که از ارکان صنعت نوشیدنی بوده است. از شراب و نوشیدنی‌های الکلی گرفته تا آبجو و کوکتل، فروش قوی بوده و مصرف‌کنندگان وفادار بوده‌اند. اما، مصرف از اواسط دهه ۲۰۰۰ به طور پیوسته در حال کاهش بوده است و دیگر نمی‌توان این روند را نادیده گرفت. به نظر می‌رسد الکل از محبوبیت زیادی برخوردار نیست. اگرچه این نتیجه تغییرات متعدد اجتماعی است، اما می‌توان تغییر رویگردانی از الکل را عمدتاً به ظهور روند سلامتی و تندرستی نسبت داد. فریا توگدن (freya twigden)، بنیانگذار برند kombucha fix8 kombucha و fibe prebiotic soda می‌گوید: «دنیای آنگونه که ما می‌شناسیم، به ویژه از سال ۲۰۲۰، وسواس بیشتری نسبت به سلامتی پیدا کرده است.»
علاوه بر این، اشکال سرگرمی به طور چشمگیری تغییر کرده است. میخانه‌ها و کلوپ‌ها جای خود را به سالن‌های ورزشی و رویدادهای تناسب اندام داده‌اند و هشتگ‌های تناسب اندام، الهام بخش تناسب اندام، خانواده تناسب اندام و اهداف تناسب اندام اکنون بر رسانه‌های اجتماعی تسلط دارند. هزینه نیز عامل اصلی در کاهش مصرف الکل است. به گفته یورواستات (eurostat)، بخشی از کمیسیون اروپا، هزینه الکل از سال ۲۰۰۰ بیش از ۹۵ درصد افزایش یافته است.
رژیم‌های غذایی محدودکننده، مانند رژیم کتوژنیک (keto)، دهه‌هاست که بر غذا و نوشیدنی تسلط داشته‌اند. اما ارقام اخیر از taste wise نشان می‌دهد که علاقه به این رویکرد افراطی برای کاهش وزن در حال کاهش است، زیرا روش‌های دیگر محبوبیت بیشتری پیدا می‌کنند. در واقع، علاقه به رژیم کتو ۴.۶ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است. امیلی ونکات (emily vencat) از برند پروتئینی youbar می‌گوید: این کاهش لزوماً به دلیل عدم اثربخشی نیست، بلکه به دلیل دشواری در حفظ چنین الگوی غذایی محدودکننده‌ای در طولانی مدت است. ونکات می‌گوید: «با کاهش روند کتو، بسیاری از افراد به دنبال رویکردهای متعادل‌تر و پایدارتر برای تغذیه هستند.» رژیم‌هایی که بر غذاهای کامل از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی تمرکز دارند، به طور فزاینده‌ای محبوبیت پیدا می‌کنند. این رویکردها انعطاف‌پذیری بیشتری را ارائه می‌دهند و حفظ آنها آسان‌تر است و برای مخاطبان گسترده‌تری جذاب‌تر هستند.
همانطور که اولویت‌های مصرف‌کنندگان همچنان در حال تغییر است، صنعت غذا و نوشیدنی باید چابک بماند و آماده پذیرش روندهای رو به رشد مانند عملکردگرایی، اسنک و طعم‌های جسورانه باشد، در حالی که استراتژی‌های مربوط به پایداری، الکل و رژیم‌های غذایی محدودکننده را مورد بازنگری قرار می‌دهد. برندگان کسانی خواهند بود که با دقت گوش می‌دهند، به سرعت نوآوری می‌کنند و آنچه را که مصرف‌کنندگان امروزی واقعاً می‌خواهند، ارائه می‌دهند.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
روندها در حال تغییرند و تمرکز بر غذاهای فراسودمند، اسنک‌های سالم و طعم‌های جدید، فرصت‌های جذابی برای تولیدکنندگان ایرانی ایجاد می‌کند. تولید محصولات منطبق با این ترندها می‌تواند به افزایش سهم بازار و رقابت‌پذیری کمک کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟