خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان گزارش میدهد؛ محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور، در پی اعلام نرخهای مصوب جدید برای چهار محصول لبنی و شیر خام، هشدار داد که در صورت عدم اصلاح داوطلبانه قیمتها از سوی تولیدکنندگان، دولت از اهرمهای قانونی و حاکمیتی خود استفاده خواهد کرد. این تحولات در حالی رخ میدهد که بازار لبنیات کشور طی هفتههای اخیر با نوسانات شدید و جهشهای ناگهانی قیمت روبرو بوده، موضوعی که واکنشهای گستردهای را در میان مصرفکنندگان، تولیدکنندگان و مسئولان برانگیخته و پایداری قیمتها در زنجیره تامین محصولات اساسی را بار دیگر به صدر توجهات آورده است.
نوسانات بازار لبنیات؛ چالشهای تولید و مصرف
بازار لبنیات ایران در هفتههای گذشته شاهد افزایشهای چشمگیر و ناگهانی قیمت در اقلامی چون شیر، ماست و پنیر بوده است. این نوسانات که از افزایشهای تدریجی فراتر رفته و به جهشهای ناگهانی انجامیده، نگرانیهای جدی را در پی داشته است. مصرفکنندگان از گرانی و عدم دسترسی به محصولات گلایهمندند، در حالی که تولیدکنندگان و مسئولان نیز هر یک دلایل و راهحلهای متفاوتی برای این بحران ارائه میدهند. این وضعیت بار دیگر اهمیت ثبات قیمتها در زنجیره تامین مواد غذایی اساسی را گوشزد میکند.
نگرانی از کاهش سرانه مصرف
همزمان با افزایش قیمتها، نگرانیها درباره کاهش سرانه مصرف لبنیات در کشور نیز رو به فزونی است. کارشناسان تغذیه نسبت به پیامدهای سوء این کاهش، به ویژه در میان دهکهای پایین درآمدی، هشدار میدهند. کاهش مصرف لبنیات میتواند در بلندمدت سلامت عمومی جامعه را به خطر انداخته و هزینههای درمانی را به شدت افزایش دهد. این مسئله، ابعاد اجتماعی و بهداشتی بحران قیمت لبنیات را دوچندان میکند.
دیدگاههای متقابل: تولیدکنندگان در برابر نهادهای نظارتی
فعالان صنعت لبنیات، افزایش هزینههای تولید را ریشه اصلی نوسانات قیمت میدانند. به گفته آنها، بالا رفتن قیمت شیر خام، رشد بهای نهادههای دامی، افزایش دستمزدها، هزینههای حملونقل و نوسانات ارزی، قیمت تمامشده محصولات لبنی را به طور چشمگیری افزایش داده است. این تولیدکنندگان معتقدند که قیمتهای مصوب فعلی با واقعیتهای اقتصادی تولید همخوانی ندارد و همین امر فشار مضاعفی بر واحدهای تولیدی وارد آورده است.
در مقابل، برخی مسئولان معتقدند بخشی از افزایش قیمتها ناشی از رفتارهای خارج از ضابطه در بازار است. آنان تاکید دارند که هرگونه افزایش قیمت باید در چارچوب ضوابط قانونی و پس از طی فرآیندهای مشخص انجام شود و افزایشهای ناگهانی مورد تایید نهادهای نظارتی نیست. با این حال، فاصله میان نرخهای مصوب و قیمتهای بازار آزاد، عملاً اجرای سیاستهای کنترلی را با چالش جدی مواجه کرده است.
مصوبات جدید تنظیم بازار و واکنش معاون اول رئیسجمهور
در پی آغاز نوسانات قیمتی، انجمن لبنیات و تولیدکنندگان خواستار تعیین مجدد نرخ شیر خام با توجه به افزایش نرخ تورم مواد غذایی شدند تا دامداران و تولیدکنندگان بیش از این متحمل ضرر نشوند. این در حالی بود که در اوایل مطرح شدن این موضوع، وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده بود نرخ شیر خام یک بار در آغاز سال تعیین شده و تغییر نخواهد کرد.
طی روز گذشته، در جلسه تنظیم بازار با هدف مدیریت بازار شیر و محصولات لبنی اصلی، بازنگری در مورد قیمت شیر خام و چهار قلم محصول لبنی اصلی صورت گرفت. در این جلسه، بر استقرار بازرسهای نظارتی برای کنترل قیمتها در بازار نیز تاکید شد.
فهرست نرخهای مصوب جدید
بر اساس مصوبات جدید، نرخ محصولات لبنی به شرح زیر تعیین گردید:
قیمت شیر خام درب کارخانه: هر کیلوگرم ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان
شیر نایلونی ۹۰۰ گرم ۱.۵ درصد چربی: ۳۸ هزار و ۷۰۰ تومان
شیر بطری ۱۰۰۰ گرمی ۱.۵ درصد چربی: ۴۸ هزار و ۷۰۰ تومان
پنیر UF ۴۰۰ گرمی ۱.۵ درصد چربی: ۹۴ هزار و ۵۰۰ تومان
ماست ۲۰۰۰ گرمی ۱.۵ درصد چربی: ۱۱۸ هزار تومان
هشدار معاون اول: اهرمهای قانونی در راه است
محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور، در این جلسه نسبت به وضعیت بازار لبنیات ابراز گلایه کرد. او با اشاره به پیشنهاد ممنوعیت صادرات شیر خشک برای کمک به کاهش قیمتها، تاکید کرد: “اگر قیمتها داوطلبانه اصلاح نشود، این حداقل کاری است که انجام میدهیم. ما اهرمهای قانونی و حاکمیتی داریم که در شرایط لازم میتوانیم از آن استفاده کنیم، ولی بنای ما این نیست که از این اهرمها و برخوردهای دادگاهی که گاهی لازم است استفاده کنیم. خود تولیدکنندگان شیر رعایت کرده و قیمت لبنیات را متعادل کنند تا گلایههای مردم رفع شده و بتوانند لبنیات را با قیمت مناسب تهیه کنند.” این اظهارات، نشاندهنده عزم دولت برای کنترل بازار و جلوگیری از افزایش بیرویه قیمتها است.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
تثبیت قیمتهای لبنی میتواند به ایجاد آرامش نسبی در بازار کمک کند، اما عدم حل ریشهای مشکلات هزینههای تولید، تهدیدی برای پایداری بلندمدت است. فعالان داخلی باید بر بهرهوری، کاهش ضایعات و توسعه محصولات با ارزش افزوده تمرکز کنند تا ضمن رعایت نرخهای مصوب، تابآوری خود را افزایش دهند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟