خبرگزاری تخصصی اگروفودز به نقل از FoodNavigator گزارش میدهد که بازار جهانی غذا و نوشیدنیهای عملکردی (Functional Food and Beverage) اکنون ارزشی بالغ بر ۳۶۴ میلیارد دلار (۳۱۷ میلیارد یورو) داشته و با نرخ رشد ترکیبی سالانه (CAGR) بیش از ۱۰ درصد به سرعت در حال گسترش است. بر اساس تحلیلهای Fortune Business Insights، پیشبینی میشود در صورت تداوم این روند، ارزش این بازار تا سال ۲۰۳۲ به بیش از ۷۹۳ میلیارد دلار خواهد رسید که نشاندهنده علاقه فزاینده مصرفکنندگان به محصولات ارتقاءدهنده سلامت و تندرستی است. این رشد چشمگیر توسط روندهای کلیدی در تقاضای مصرفکننده و نوآوری در ترکیبات غذایی هدایت میشود که در ادامه به پنج مورد برتر از آنها خواهیم پرداخت.
روندهای پیشرو در بازار جهانی غذا و نوشیدنیهای عملکردی
سلامت روده: پشتیبانی هدفمند و رشد بیسابقه
سلامت روده همچنان یکی از مهمترین حوزههای ترکیبات عملکردی در صنعت غذا محسوب میشود. بر اساس تحلیلهای Future Market Insights، این بخش با ارزشی بیش از ۱۴ میلیارد دلار، پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۵ از ۳۲ میلیارد دلار فراتر رود.
واون دوبو (Vaughn DuBow)، مدیر ارشد بازاریابی سبد محصولات سلامت و تندرستی در شرکت تامینکننده ترکیبات ADM، در این باره میگوید: “با توجه به تقاضای مصرفکنندگان برای پشتیبانی هدفمند از تندرستی و افزایش تحقیقات درباره ارتباط میکروبیوم روده با جنبههای مختلف سلامتی، پرهبیوتیکها، پروبیوتیکها و پستبیوتیکها برای آینده سلامت و تندرستی حیاتی هستند.” او افزود: “از حمایت از طریق محور روده-مغز، محور روده-عضله، محور روده-پوست و موارد دیگر، فرصتهای بیحد و حصری برای بایوتیکها وجود دارد.”
نوآوری برندهای بزرگ در سلامت روده
برندهای مطرحی در حال حاضر به طور فعال قابلیتهای سلامت روده را در محصولات شیرینی و میانوعده خود ادغام میکنند. نستله (Nestlé) مجموعهای از پاستیلها و شکلاتهای پروبیوتیک را برای حمایت از سلامت دستگاه گوارش و سیستم ایمنی معرفی کرده است. این محصولات که برای بزرگسالان و کودکان فرموله شدهاند، حاوی سویههای با پشتوانه بالینی مانند لاکتوباسیلوس (Lactobacillus) و بیفیدوباکتریوم (Bifidobacterium) هستند. هرشی (Hershey) نیز با همکاری ویتاکی (VitaKey) وارد فضای تندرستی شده و قصد دارد پروبیوتیکها و ریزمغذیها را در قالب میانوعدههایی مانند بارها و لقمهها بگنجاند. جنرال میلز (General Mills) با آبنباتهای پروبیوتیک بدون شکر خود که لذت مصرف را با حمایت از میکروبیوم ترکیب میکنند، به حوزه شیرینیهای عملکردی گسترش یافته است.
در بخش نوشیدنیها، پپسیکو (PepsiCo) نوشابه پرهبیوتیک پپسی (Pepsi Prebiotic Cola) را با فیبر ریشه کاسنی و شکر کاهشیافته عرضه کرد که این اقدام پس از خرید ۱.۹۵ میلیارد دلاری شرکت پوپی (Poppi) توسط پپسیکو، گامی استراتژیک به سوی تندرستی محسوب میشود. همچنین، کوکاکولا (Coca-Cola) نوشیدنی پرهبیوتیک سیمپلی پاپ (Simply Pop) را تحت برند سیمپلی (Simply) خود معرفی کرده که در هر قوطی ۶ گرم فیبر و بدون شکر افزودنی ارائه میدهد. این نوآوریها نشاندهنده یک تغییر گستردهتر به سمت فرمتهای عملکردی مؤثر و لذتبخش هستند، به خصوص با توجه به اینکه ۵۹ درصد از مصرفکنندگان جهانی سلامت روده را برای رفاه کلی خود در اولویت قرار میدهند (Innova Market Insights).
محصولات پروتئینی: تقاضای رو به رشد و تنوع منابع
بازار محصولات پروتئینی با ارزش تخمینی ۱۲.۱ میلیارد دلار، پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۴ به ۲۷.۴ میلیارد دلار برسد و با نرخ رشد ترکیبی سالانه (CAGR) ۸.۵ درصد (بر اساس تحلیل Precedence Research) گسترش یابد.
مدیر ADM، آقای دوبو، تاکید میکند: “پروتئین در صدر ذهن مصرفکنندگان قرار دارد، و برخی از آنها هدف دارند در هر وعده غذایی حدود ۳۰ تا ۴۰ گرم پروتئین دریافت کنند.” او میافزاید: “علاقه فزایندهای از سوی مصرفکنندگان به منابع پروتئینی متنوع وجود دارد.”
پیشتازان بازار و نوآوریهای گیاهی
در حالی که پروتئینهای حیوانی همچنان در این فضا غالب هستند، پروتئینهای گیاهی در حال هدایت نوآوری و فراگیری در صنعت غذا و نوشیدنیاند. برندهایی مانند آپتیمم نوتریشن (Optimum Nutrition)، وایتال پروتئینز (Vital Proteins) و پرمیر پروتئین (Premier Protein) همچنان بر این بازار تسلط دارند. نستله (Nestlé) با محصولاتی مانند شیر کاکائو با پروتئین بالا نسکوییک (Nesquik High-Protein Chocolate Milk Drinks) و بوست پریمیل هانگر ساپورت (Boost Pre-Meal Hunger Support) پیشنهادهای پروتئینی خود را گسترش داده است. شرکت مارس (Mars, Inc.) نیز با عرضه نسخههای پروتئینی بالای محصولات مارس، اسنیکرز، بونتی و اماندامز (Mars, Snickers, Bounty, and M&M’s) از این روند بهرهبرداری میکند و لذت مصرف را با تغذیه عملکردی ترکیب میکند.
در همین حال، پروتئینهای گیاهی به دلیل پایداری، قابلیت هضم و جذابیت برای مصرفکنندگان گیاهخوار و فلکسیتارین (Flexitarian) در حال افزایش محبوبیت هستند. ترکیباتی مانند پروتئین نخود، نخودچی، ماش، باقلا و بادام به طور فزایندهای در شیکهای آماده نوشیدن، جایگزینهای لبنی و ترکیبات عملکردی وگان به کار میروند. ریپل فودز (Ripple Foods) شیکهای پروتئینی ریپل (Ripple Protein Shakes) را با ۲۰ گرم پروتئین نخود در هر وعده عرضه کرده است. برندهای آلپرو (Alpro) و گتپرو (GetPRO) متعلق به دنون (Danone) نوشیدنیها، ماستها، پودینگها و موسهای پروتئین بالا با حداکثر ۲۵ گرم پروتئین در هر وعده ارائه میدهند. و برند آلمانی هاروست مون (Harvest Moon) محصولاتی از جمله پودینگ پروتئین تیرامیسو (Tiramisu Protein Pudding) را با پروتئین سویا توسعه داده که نشاندهنده تقاضای فزاینده برای لذتهای عملکردی با پایه گیاهی است. مجموع این تحولات، نشانگر یک چشمانداز پویا و در حال تکامل در بازار پروتئین در سال ۲۰۲۶ است، جایی که هم منابع حیوانی و هم گیاهی برای رفع نیازهای متنوع مصرفکنندگان به کار گرفته میشوند.
شفافیت ذهنی و تسکین استرس: تغذیه برای ذهن
تقاضای مصرفکنندگان برای ترکیبات عملکردی که از شفافیت ذهنی، تسکین استرس و تعادل عاطفی حمایت میکنند، نوآوری را در تمامی دستهبندیهای غذا و نوشیدنی به جلو میراند. ترکیبات کلیدی شامل آداپتوژنهایی مانند آشواگاندا (Ashwagandha) و رودیولا (Rhodiola) هستند که به بدن در مدیریت استرس و حفظ هموستاز کمک میکنند. همچنین نوتروپیکهایی مانند ال-تئانین (L-theanine)، منیزیم ترئونات (Magnesium Threonate) و قارچ شیر یال (Lion’s Mane Mushroom) که از تمرکز، خلقوخو و عملکرد شناختی حمایت میکنند، در این دسته جای میگیرند. زعفران که به طور سنتی برای بهبود خلقوخو استفاده میشود، نیز در مکملها و ترکیبات عملکردی در حال محبوبیت است.
این ترکیبات به طور فزایندهای در فرمتهای چندمنظوره مانند پاستیل، پودرهای نوشیدنی، قهوههای عملکردی و میانوعدههای بهبودبخش خلقوخو به کار گرفته میشوند و راههای راحت و لذتبخشی را برای حمایت از سلامت روان به مصرفکنندگان ارائه میدهند.
اهمیت سلامت جامع از دیدگاه مصرفکنندگان
دوبو از ADM میگوید: “۸۵ درصد از مصرفکنندگان جهانی اظهار میکنند که رویکرد متعادل به سلامت فیزیکی، ذهنی و عاطفی، کلید سرزندگی است و ۸۱ درصد معتقدند سرزندگی نشانگر خوبی برای سلامت شخصی است.” او اضافه کرد: “علاوه بر این، ۷۵ درصد بر این باورند که غذاها و نوشیدنیهایی که مصرف میکنند، نقش حیاتی در روند پیری آنها ایفا میکند و ۷۴ درصد مایلند سلامتی کلی خود را از طریق روشهای راحت ارتقا دهند.”
برندها با موجی از محصولات جدید در حال پاسخگویی هستند. برایتر اِی.اِم (Brighter A.M.) محصول مورنینگ مجیک (Morning Magic) را معرفی کرده، یک پودر نوشیدنی که کافئین چای سبز را با ال-تئانین، KSM-66 آشواگاندا، رودیولا و قارچ شیر یال ترکیب میکند تا “تمرکز آرام” بدون احساس اضطراب را فراهم آورد. کلوِر بلندز (Clevr Blends) نیز لاته با ترکیبات آداپتوژن را عرضه کرده است.
برندهای شیرینیسازی نیز وارد این فضا شدهاند و آداپتوژنها و نوتروپیکها را در فرمتهای لذتبخش خود گنجاندهاند. محصولاتی مانند هپی فروت کالم کندی (Happy Fruit Calm Candy) ادعا میکند که از طریق ترکیبی از آشواگاندا، گابا (GABA) و ال-تئانین، تسکین استرس سریع را ارائه میدهد، در حالی که پاستیلهای نوروکیو کالم تینکینگ (NeuroQ Calm Thinking Gummies) بادرنجبویه، بابونه و ال-تئانین را برای تقویت تمرکز و آرامش بدون ایجاد خوابآلودگی ترکیب میکنند. این محصولات نشاندهنده یک تغییر گستردهتر به سمت خود مراقبتی جامع هستند، جایی که مصرفکنندگان به دنبال غذاهای عملکردی هستند که هم بدن و هم ذهن را تغذیه میکنند.
طول عمر و پیری سالم: زندگی بهتر، نه فقط طولانیتر
تمرکز بر طول عمر در صنعت غذا و نوشیدنی به سرعت در حال تکامل است، با برندهایی که ترکیبات عملکردی را برای حمایت از سلامت سلولی، عملکرد شناختی، تعادل متابولیک و پیری سالم به کار میگیرند.
یک سخنگوی Market Research Future، تحلیلگر بازار، میگوید: “بازار جهانی طول عمر، با افزایش جمعیت سالخورده و هزینههای مراقبتهای بهداشتی سالمندان، در حال شتاب گرفتن است. با افزایش امید به زندگی، مردم بیشتر به سمت تضمین کیفیت زندگی بهتر در سالهای پیری خود متمایل شدهاند.”
ترکیبات کلیدی و محصولات پیشرو
ترکیبات کلیدی شامل NMN (نیکوتینآمید مونونوکلئوتید) و رسوراترول (Resveratrol) هستند که سطح +NAD را افزایش داده و سیرتوئینها (Sirtuins) – ژنهای مرتبط با ترمیم سلولی و مقاومت در برابر استرس – را فعال میکنند. اینها اغلب با اسپرمیدین (Spermidine)، فیسیتین (Fisetin) و کورکومین (Curcumin) برای بهبود عملکرد میتوکندری و کاهش التهاب ترکیب میشوند. پپتیدهای کلاژن (Collagen Peptides) همچنان برای سلامت پوست، مفاصل و استخوان محبوب هستند، در حالی که ارگوتیونئین (Ergothioneine)، که “ویتامین طول عمر” نامیده میشود، به دلیل خواص آنتیاکسیدانی و محافظت عصبی خود در حال جلب توجه است.
برندها با معرفی محصولات هدفمند پاسخ میدهند. نستله (Nestlé) پودرهای شیر N3 را برای پیری سالم معرفی کرده است. ارگو اکتیو ارگوتیونئین (ErgoActive ergothioneine) از بلو کالیفرنیا (Blue California) در نوشیدنیهای عملکردی برای خواب، ایمنی و پشتیبانی از تلومر استفاده میشود. هانی استینگر (Honey Stinger) ویفرهای انرژی بادامزمینی پاکتسایز (Pocket-sized Peanut Butter Energy Waffles) را برای انرژی پایدار و پیری فعال عرضه کرده است. در همین حال، بخش نوترایشیا (Nutricia) دنون (Danone) به توسعه محصولات تغذیه پزشکی متناسب با جمعیتهای سالخورده ادامه میدهد. این نوآوریها نشاندهنده تمایل فزاینده مصرفکنندگان به نه تنها طولانیتر زندگی کردن، بلکه بهتر زندگی کردن است، که تقاضا را برای غذاها و نوشیدنیهایی که مزایای طول عمر با پشتوانه علمی را در فرمتهای قابل دسترس و لذتبخش ارائه میدهند، افزایش میدهد.
سلامت زنان: بازاری پویا و نیازهای برآوردهنشده
سلامت زنان به عنوان یکی از پویاترین و کمخدمتترین بخشها در نوآوری غذا و نوشیدنیهای عملکردی در حال ظهور است.
دکتر آنگلا مازا (Dr. Angela Mazza)، مدیر پزشکی مرکز متابولیک برای تندرستی، میگوید: “غذاهایی که ما زنان میخوریم، برای حمایت از سلامت و تندرستی ما بسیار مهم هستند.”
برندها نه تنها به نیاز، بلکه به فرصت موجود توجه نشان میدهند و در حال فرموله کردن محصولاتی برای حمایت از زنان در تمام مراحل زندگی هستند. ترکیبات عملکردی نوظهور در این فضا شامل چستبری (Chasteberry)، ماکا (Maca)، ریواس سیبری (Siberian Rhubarb)، لیگنانهای بذر کتان (Flaxseed Lignans)، پروبیوتیکها، پپتیدهای کلاژن، منیزیم و آداپتوژنهایی مانند آشواگاندا و قارچ ریشی (Reishi Mushrooms) هستند.
ملاتی درینکس (Melati Drinks) و نارا (Narra) الیکسیرهای گیاهی و لاته چای شیر جو دوسر را متناسب با حمایت هورمونی و تندرستی عاطفی عرضه کردهاند. رایز وِلنس (Rise Wellness) نوشیدنی پروتئین پاپ (Protein Pop) را معرفی کرده، یک نوشیدنی شفاف و بدون گاز با ۲۰ گرم پروتئین وی که برای حمایت از عضلات خالص و سیری در طول مدیریت وزن طراحی شده است. و برند منا (Mena) که از یائسگی حمایت میکند، بارهای پروتئینی و غلات صبحانه را عرضه کرده است. با محو شدن انگ و ننگ در مورد سلامت زنان و رشد تقاضا برای راهحلهای هدفمند و شفاف، این دسته از محصولات آماده گسترش قابل توجهی است که هم توسط حمایت مصرفکننده و هم توسط نوآوری در ترکیبات به پیش رانده میشود.
در مجموع، با توجه به اینکه مصرفکنندگان به طور فزایندهای به دنبال محصولاتی هستند که از رفاه جامع حمایت میکنند، صنعت غذا و نوشیدنی با ترکیبات عملکردی با پشتوانه علمی که مزایای واقعی ارائه میدهند – از سلامت روده و پروتئین گرفته تا شفافیت ذهنی، طول عمر و تندرستی زنان – در حال پاسخگویی است. با ورود برندهای بزرگ به این حوزه و تسریع نوآوری در دستهبندیهای مختلف، سال ۲۰۲۶ به عنوان یک سال محوری شکل میگیرد که در آن تغذیه با هدف و کاربرد همراه میشود و غذاها و نوشیدنیهای روزمره به ابزارهایی برای زندگی بهتر تبدیل خواهند شد.
تحلیل اگروفودز برای فعالان صنعت غذا:
این روندها فرصتهای عظیمی برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد میکنند تا با تولید محصولات عملکردی، به نیازهای رو به رشد جامعه ایران برای سلامت و رفاه پاسخ دهند. سرمایهگذاری بر فناوریهای نوین غذایی و استفاده از ترکیبات بومی، میتواند مزیت رقابتی ایجاد کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟